Al enkele weken / maanden schrijven wij dat wij een belangrijke trendomslag in de financiële markten voorzien, die in de maanden mei / juni van 2011 zou moeten plaatsvinden. Het gevaar van een dergelijke visie is altijd dat je zoekt naar bevestigingen van de eigen mening en daarbij belangrijke tegenargumenten over het hoofd ziet. Voor de tegenargumenten houden wij ons dus bij u aanbevolen, maar vandaag zullen wij aandacht besteden aan een fenomeen, dat ons juist in onze visie bevestigt, namelijk het fenomeen van de “Blow-off”.
Het patroon
De Blow-off is een koerspatroon uit de technische analyse, de naam zegt het al, waarbij een koers in opwaartse richting explodeert. Een Blow-off vindt u aan het einde van sterke opwaartse trends. De koers van het bewuste fonds, grondstof, index etc. is dan al enige tijd aan het oplopen in een steeds sneller tempo , maar aan het einde lijkt het er op alsof er nog maar één weg open ligt en dat is die van de rechte lijn omhoog. Er kan dan een parabolische raaklijn onder langs de trend worden getekend waarbij het rechter uiteinde recht omhoog loopt. In figuur 1 hebben wij een dergelijke theoretische raaklijn getekend (de rode lijn onder langs de grafiek).
Blow-off patronen komen vooral voor aan het einde van belangrijke brede opwaarts gerichte financiële trends en zijn om die reden belangrijke indicatoren van een naderende grote trendomslag. De verklaring hierachter is eenvoudig. Naarmate een brede financiële trend langer duurt ontstaan steeds meer afvallers die het tempo van de trend niet meer bij kunnen houden. Beleggers volgens elkaars succes en hebben daarbij de neiging om de aandacht steeds meer te concentreren op die paar uitzonderlijke winnaars die alsmaar verder blijven stijgen. Omdat zij daardoor ook een steeds zwaarder gewicht in bredere indices krijgen hebben indices de neiging om daardoor ook te blijven stijgen ook al neemt het aantal fondsen uit de betreffende index waarvan de koers ook nog stijgt gaande dit proces alsmaar af. Wij spreken dan over het afnemen van de “breedte van de markt” en gebruiken indicatoren zoals de Advance/Decline-lijn en onze eigen Vladeracken Index en Above/Below-indicator om deze afnemende breedte te meten.
Steeds meer media roepen het van de daken
De concentratie op een steeds kleiner wordend aantal winnaars leidt er toe dat de omzetten in deze (winnende) fondsen sterk toenemen, maar ook dat de koersstijgingen per dag steeds groter worden. Analisten worden gedwongen om een verklaring te geven voor de oneigenlijke koersstijgingen en gaan daardoor alsmaar meer argumenten zoeken om het onverklaarbare toch een (fundamentele) verklaring te geven. Het fenomeen leidt bovendien ook tot publicaties in steeds meer fora; ook media die normaal gesproken niets over het betreffende fonds schrijven gaan zich ermee bemoeien en al deze aandacht leidt vervolgens tot nog sterkere koersstijgingen.
Lege markt
Maar op een gegeven moment heeft elke belegger die wilde kopen het bewuste fonds daadwerkelijk gekocht. Er is dan geen vraag meer over in de markt en elke verkoper komt dan in een lege markt terecht. Het effect hiervan is dat als de omslag zich eenmaal aandient, de daling erna snel en nog heftiger is dan de voorgaande koersstijging. Immers, zodra de kopers op zijn, is er geen vraag meer beschikbaar om het aanbod op te vangen en willen beleggers, die hun winst nog niet hebben genomen of juist hun verlies willen beperken plotseling met zijn allen tegelijk door de uitgang naar buiten. En dat leidt dan vervolgens tot enorme koersdalingen, de voltooiing van de “Blow-off” en het begin van de nieuwe nu dalende brede trend.
Zilver
Zodra Blow-offs geconstateerd worden is het dus zaak om bijzonder voorzichtig te gaan worden. En wij vermoeden dat er in de afgelopen dagen een belangrijke Blow-off heeft plaatsgevonden in Zilver. In figuur 2 hebben wij de koersen van een Tracker opgenomen genoteerd in € en de koers van Zilver genoteerd in US$ per troy ounce. Het betreft hier een weekgrafiek, maar wel een weekgrafiek die een klein deel van figuur 1 beslaat, want ook in figuur 1 ziet u de koersontwikkeling van het Zilver, maar dan over een veel langere periode.
In de tabel eronder hebben wij de koersbeweging per tijdseenheid en in procenten op een rij gezet. Alle drie, de grafieken 1 en 2 en de tabel, laten in onze ogen prima het fenomeen van de “Blow-off” zien, niet in de laatste plaats omdat het fenomeen in dit geval niet alleen in de $-grafiek van het Zilver is terug te zien, maar ook in de €-tegenhanger eronder.
| Periode | Koersrange Zilver | Zilver in US$ per troy ounce | ETFS Zilver in € | Periode in weken |
| 29-04-11 t/m 05-05-11 | US$ 49,52 – 34,74 | – 29,8% | – 24,7% | 1 |
| 12-04-11 t/m 29-04-11 | US$ 39,71 – 49,52 | + 24,7% | + 21,3% | 2 |
| 15-03-11 t/m 11-04-11 | US$ 33,56 – 41,98 | + 25,1% | + 20,0% | 4 |
| 25-01-11 t/m 07-03-11 | US$ 26,54 – 36,75 | + 38,5% | +34,4% | 6 |
| 29-07-10 t/m 04-01-11 | US$ 17,33 – 31,28 | +80,5% | +73,9% | 22 |
| 13-07-09 t/m 14-05-10 | US$ 12,47 – 18,54 | + 48,7% | +75,8% | 43 |
De consequenties zijn niet te in te schatten omdat het niet duidelijk is hoe ver terug de huidige daling zal gaan. Het kan immers zijn dat de reactie die nu is ingezet slechts tijdelijk is en dat zich daarna een nog weer snellere beweging omhoog gaat voordoen. Maar daar kunt u rustig op wachten, want als de koers de weg omhoog zal hervatten bent u altijd nog op tijd als u eerst de doorbraak omhoog afwacht die de koers boven de meest recente top moet voeren en u heeft op dat moment ook direct een werkbaar stoploss-niveau in handen met diezelfde top.
Fibonacci
Maar als de top van 29 april wel de top van een Blow-off is, dan kan de koers daarna wel eens erg diep vallen. Men moet dan gebruik gaan maken van zogenoemde “Fibonacci”-retracement levels. Fibonacci was een wiskundige die een getallenreeks publiceerde (na een reis door Egypte), die in de wetenschap van groot belang is. De reeks wordt verkregen door elke twee opeenvolgende getallen uit de reeks bij elkaar op te tellen om het volgende getal in de reeks te krijgen. Men begint bij 0 en 1. 0 plus 1 = 1. Dus de reeks is nu 0,1,1. 1 plus 1 = 2, en zo verder en men krijgt dan de reeks:
0,1,1,2,3,5,8,13,21,34,55,89, ……..
Fibonacci-retracement levels
Het bijzondere van deze reeks is dat wanneer men steeds twee opeenvolgende getallen op elkaar deelt, de uitkomst van deze deling uiteindelijk het getal 1,618 benadert (of, afhankelijk van de vraag welke van de twee u in de noemer en welke in de teller plaats 0,618). Dit getal is het getal van de gulden snede, een verhoudingsgetal dat zowel in de natuur als in de architectuur en de kunst veelvuldig terugkeert. En ook de technische analyse maakt van dit getal gebruik. Het voert voor dit artikel te ver om op de link van deze theorie met de Technische Analyse dieper in te gaan. Wij volstaan met u de Fibonacci-retracementlevels te geven. Die zijn 33,3%, 38,2%, 40%, 50%, 61,8% en 78,6%. De theorie is dat een reactie omlaag steun zal vinden bij elk niveau dat verkregen wordt door de stijging die aan de top vooraf ging met deze percentages te vermenigvuldigen en de zo verkregen aantallen van de hoogste koers af te trekken. Vervolgens zoekt men naar de dichtstbijzijnde oude steun- en/of weerstandsniveau’s die gedurende de trend enige tijd een grote invloed hebben uitgeoefend. Het koersdoel moet dan bij die niveau’s worden gezocht.
In figuur 3 hebben wij figuur 1 nogmaals getekend, maar nu voorzien van de door ons op bovenvermelde wijze berekende Fibonacci-retracement levels (de groene horizontale lijnen).
Als het dichtstbijzijnde doel gehaald wordt (circa US$ 30, na gisteren nog maar 10% lager) en de koers daar weer een bodem vormt, dan nog is er sprake van een daling van circa 33%, maar afgaande op de grafiek is een daling tot circa US$ 19 ook heel goed mogelijk. En dat wenst u uzelf als belegger in Zilver toch niet toe?
Conclusie
De conclusie is helder. U moe(s)t om te beginnen uit het Zilver en niet, zoals u recentelijk in veel kranten heeft kunnen lezen, erin! (en wij beseffen dat u inmiddels alweer aan de late kant bent, wij hebben dinsdagochtend gereageerd en u leest dit artikel op zijn vroegst op vrijdag).
Maar bovendien, gezien het feit dat in andere grondstoffen (zie bijvoorbeeld de olieprijs) soortgelijke toppatronen zichtbaar zijn, is dit een belangrijk signaal dat de aandelenmarkten toe zijn aan een verandering van trendrichting, en aangezien de huidige een opwaartse is, moet u rekening houden met een flinke neerwaartse beweging in de tweede helft van dit jaar van aandelenkoersen. Immers, als grondstofprijzen dalen, dan kost dat veel bedrijven een flink stuk marge, lees winst. U bent daarmee (wederom) gewaarschuwd.
Gijsbrecht K. van Dommelen
Vladeracken BV
www.vladeracken.nl
Disclaimer
De auteur is verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Vladeracken BV, een vermogensbeheerder met vergunning van de AFM. Vladeracken BV handelt voor sommige cliënten in de hier besproken of vergelijkbare effecten. Dit stuk is geen beleggingsadvies. Wie in de hier besproken producten belegt of wenst te beleggen, doet dat voor eigen rekening en risico. In dit kader wijzen de auteur en Vladeracken BV alle verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit stuk van de hand. Het besproken product en bijbehorende strategie vertegenwoordigen een hoog risico.
Start met Automatisch Beleggen
De terugkeer van de inflatie is geen verrassing en de geldontwaarding zal aanhouden vanwege het bijdrukken van geld door centrale banken, de afgelopen jaren.
De indrukwekkende zomerrally in edelmetalen is abrupt tot een einde gekomen. Zowel goud als zilver zijn letterlijk gecrasht.
Grondstoffen zijn dit jaar in zwang bij beleggers. We hebben eerder gewezen op sterke prijsstijgingen bij goud en ijzererts.
De grondstoffenmarkt zal verder zal in 2020 verder kunnen herstellen. Het lijkt zich een ‘perfect storm te ontwikkelen voor deze beleggingscategorie.
correctie 1: kranten geven vnl uw bevindingen weer; zilverbubble, u moet eruit, etc.en niet in de trant van ‘spring op die trein’…
opmerking 2: ik moet de eerste analist (bank, vermogensbeheerder etc) nog tegenkomen die zilver adviseert te kopen…dat is vandaag de dag niet het geval, maar ook niet toen zilver ruim onder de 10$ stond…
opmerking 3: alle waarden (huizen, valuta’s, grondstoffen, aandelen etc.) zijn betrekkelijk…ook zilver. Maar hoeveel wetenschap je er ook bijhaalt; ze voorspelden niet de ‘bubble’ ver voordat het een ‘bubble’ zou worden…en nog iets: een bubble wordt niet herkent als bubble en anders is het geen bubble!
Deze blow-off is het gevolg van het aan de noodrem gaan hangen van vele belanghebbenden en gebruiken daarbij de mother of all bubbles: de US-dollar!
Ik snap dat de dollar een te groot belang vertegenwoordigd en daarmee ook de vele belanghebbenden (mogelijk u zelf, uw bedrijf, uw klanten, uw netwerken, uw relaties), om een discussie te starten over deze bubble (er is heel veel meer aan dollars geprint, dan dat er de komende 100jaar aan zilver gevonden gaat worden!).
Deze blowoff raakt wellicht vele turbo’s long en andere derivaten/aandelen etc, maar in essentie staat het los van het fysieke gebeuren. De comex kan tenslotte niet fysiek leveren als het erop aankomt (denk dat een mega-speculant daar heel veel mee kan…nl. een blow-up!).
Nog een fan van zilver buy the dip. Goed verhaal Henk
Beste, ik wens u te feliciteren met uw degelijk artikel.
Toch is me wat niet duidelijk geworden.
als grondstoffen owv blow- off in prijs zakken, kunnen bedrijven (behalve mijnbedrijven) dit toch enkel maar toejuichen?
Immers; zoals u zelf zegt: ze hebben dan minder kosten…
Ik versta dan ook de conclusie niet als u stelt dat we een downtrend mogen verwachten in de tweede jaarhelft.
als leek zou ik eerder een minder tweede kwartaal verwachten van bedrijven omdat vervoerskosten, … duurder waren geworden en dat de aandelen ervan na een korte dip terug opveren.
Kunt u aub nog wat duiden.
Zeer geachte heer, Beste Jeroen,
De redenering is dat bedrijven gebaat zijn met geleidelijke prijsverhogingen. Zij kunnen dan hun marge ook geleidelijk verhogen. Dat is inderdaad lang niet altijd het geval. Immers, sommige bedrijven hebben afgelopen maanden laten zien dat zij de stijging van grondstofkosten niet konden doorberekenen. Voor hen is de daling dus goed nieuws. Maar over het algemeen genomen is een stijging van de kosten van grondstoffen vooral een resultaat van een stijgende vraag. De speculatieve beleggingsvraag komt meestal pas in de staart van de rally aan bod. En dat betekent dat wanneer de rally ten einde loopt, zoals nu het geval lijkt, bedrijven kennelijk minder vraag uitoefenen. Als dan de speculatieve beleggersvraag omslaat in aanbod, dan dalen prijzen harder, zijn de mijnbouwbedrijven de eerste slachtoffers, gevolgd door de machinebouwers die aan hen mijnbouwmachines leveren en ga zo maar door.
Ook wij geloven dat de economie wereldwijd in de tweede jaarhelft zal vertragen. Dat is de belangrijkste reden om van een dalende trend in aandelen uit te gaan. De implosie van grondstofprijzen is slechts een signaal die deze gedachte bevestigt. Zij toont aan dat de stijging van grondstofprijzen niet meer door vraag van ondernemingen wordt veroorzaakt maar door beleggersvraag. En die is zo wispelturig als maar kan zijn.
Mvg,
Gijsbrecht K. van Dommelen
Vladeracken BV
alle TA , Fibonacci etc ten spijt, maar is het niet gewoon een ordinaire ‘speculantensqueeze’ ?
Waarom? omdat een 3tal punten mij net iets té toevallig zijn: de LBMA is dicht op het startmoment van daling (handelaren kunnen zich niet indekken), de handel is dun en tenslotte de marginverhoging… een eenvoudige boer kan nog inschatten wat het met de koers zal doen.
Als de actie al niet gepland is, dan is ze met andere en betere redenen te verklaren dan met uw uitleg. Uw advies om uit zilver te stappen is helemaal bizar…kunt u de beleggers niet zelf conclusies laten trekken en keuzes te laten maken ipv het ze hen voor te kauwen?
om mijn verhaal kracht bij te zetten zou u misschien een grafiek van Zimbabwaanse dollars tegenover zilver kunnen zetten?
Je hebt statistieken en statistieken…
Beste Henk,
Ik zal jouw verschillende opmerkingen hieronder samen proberen te beantwooren.
Voor mij is het niet de vraag of iemand een product aanbeveelt maar of iemand een product koopt als hij denkt dat het gaat stijgen en hij er dus geld aan denkt te kunnen verdienen. Adviezen worden vrijblijvend geven. Er is geen wet die bepaalt dat je adviezen moet volgen.
Als iemand een product gekocht heeft komt de vraag wanneer hij zijn winst veilig moet stellen. Met zilver hebben veel mensen van een mooie rit geprofiteerd. Laatstelijk stapten mijn klanten in rond 22 (in euro), zij gingen er op 29,75 (euro) uit. Wij hadden voor het ineenstorten van de bubble geen verrekijker nodig.
Het was voldoende om de longposities op tijd te verlaten en dat kan natuurlijk ook als men een gevaarlijk patroon herkent op de korte termijn.
U hebt zoals u schrijft geen vertrouwen in Fibonacci. Het is dus terecht dat u de resultaten van zijn denken niet gebruikt. Uw opmerking ondersteunt het feit dat zovele analisten, ieder voor zich, gebruik maken van verschillende technieken. Er waren meer adviseurs, beheerders en beleggers die de val in
het zilver aan zagen komen (ieder vanwege zijn eigen redenen). Het beste bewijs daarvoor is de massale hoeveelheid die verkocht werd.
U hebt gelijk als u stelt dat alle waarden betrekkelijk zijn. Dit feit biedt de kans om te profiteren van de volatiliteit zoals het zilver liet zien. Maar de redenen waarom deze volatiliteit ontstaat hoeven niet bekend te zijn (speculantensqueeze? investeerders? verkeerde adviezen?). Het enige wat telt is dat de individuele belegger of adviseur dit fenomeen herkent.
U merkt terecht op dat de volatiliteit op de beurs los staat van het fysieke gebeuren. Gelukkig maar, als dat niet zo zou zijn zou het veel moeilijker zijn om er van te profiteren. Ik woon in Euroland en heb mijn kosten dus in Euro’s. Ik probeer dus ook mijn opbrengsten in Euros te hebben. Als ik in Zimbabwe zou wonen zou ik de Zimbabwaanse dollar als uitgangspunt moeten nemen. Gelukkig voor de Zimbabwanen rekenen ze daar tegenwoordig in Amerikaanse dollars.
Mvg,
Gijsbrecht K. van Dommelen
Vladeracken BV
De veiligste rem op ongebreidelde speculatiezucht is het verlies.
wat geweldig die koersdaling.
kan ik weer goedkoop zilver bijkopen.
een mooie kans dus.
en wat de zilvermijn aandelen betreft
die zijn maar een fractie gedaald