De stijgende energieprijzen, de inflatie en de druk die dit zet op de winstmarges zijn de grootste zorgpunten voor topmanagers van grote Nederlandse bedrijven. De meerderheid van de bedrijven verwacht dat hun winstmarge in 2023 met 10% tot 25% zal dalen. Dit blijkt uit een onderzoek van ING onder 148 topmanagers van grote Nederlandse (beursgenoteerde) bedrijven naar hun strategische prioriteiten. Uit het onderzoek blijkt dat een ruime meerderheid zich ernstig zorgen maakt over de inflatie en verwacht dat een recessie aanstaande is. Daarbij zeggen vrijwel alle ondervraagde managers dat zij de hogere kosten gaan doorberekenen aan de eindklant. Dit kan leiden tot een verdere stijging van consumentenprijzen. Ruim driekwart van de topbestuurders zegt in 2023 te gaan versnellen op het gebied van duurzaamheid.
“De grootste zorgen van de topmanagers liggen op de korte termijn op het omgaan met de impact van de hoge inflatie en energieprijzen. Op de langere termijn maken zij zich zorgen over het behalen van de klimaatdoelstellingen door het bedrijfsleven en de verschuivende geopolitieke verhoudingen,” aldus Pim van der Velden, directeur Wholesale Banking Nederland bij ING. Ook voor de langere termijn behoren omgaan met hoge inflatie- en energieprijzen naast inzet voor duurzaamheid en klimaat tot de belangrijkste strategische doelen voor de Nederlandse bedrijfsbestuurders, zo blijkt uit het onderzoek.\
Marges flink onder druk in 2023
Wel verwachten de topmanagers van de grote Nederlandse ondernemingen dat hun marges in 2023 flink onder druk komen te staan door de gestegen energieprijzen. Een grote meerderheid van 87% verwacht dat de dure energie de marges sowieso zal laten dalen en liefst 54% ziet een afname van 10% tot 25%. De inflatie, die ook mede stijgt door de hogere energieprijzen, is nu een veel grotere zorg dan tijdens het onderzoek in 2021. Vier op de vijf bedrijfsbestuurders maakt zich zorgen over de toenemende inflatie in de komende twaalf maanden. In 2021 was dit 65%. Van de respondenten denkt 67% dat de inflatie ook op de langere termijn (na 2023) zal blijven stijgen. In 2021 lag dit percentage op 47%. Die stijgende kosten desondanks zullen gedeeltelijk (59%) of zelfs helemaal (36%) worden doorberekend door de bedrijven.
Recessie zal twee tot drie kwartalen duren
Voor de directe toekomst zegt 93% van de topmanagers in het onderzoek een recessie te verwachten die twee (57%) tot drie kwartalen (36%) zal aanhouden. Toch blijken de bedrijfsbestuurders ook optimistisch over het aankomende jaar: 81% zegt (gematigd) optimistisch te zijn.
Versnellen op verduurzaming
Ondanks dat er een recessie wordt verwacht zullen de investeringen in verduurzaming toenemen en versnellen. De recessie zal dit proces wel iets vertragen, verwachten de managers, maar de meerderheid denkt dat dit hooguit enkele maanden tot een half jaar zal zijn. “Ruim driekwart (76%) van de topmanagers zegt in 2023 te gaan versnellen op het gebied van duurzaamheid, dat was 69% in ons onderzoek in 2021,” aldus Van der Velden. “Het is positief dat ondanks de verwachting dat de winstmarges onder druk komen staan, bedrijfsbestuurders aangeven te willen versnellen met verduurzaming.” Net als bij het vorige onderzoek in 2021 zijn het promoten van een gezonde levensstijl, het vergroenen van het energieverbruik en maatschappelijke betrokkenheid de drie belangrijkste verduurzamingsdoelen.
Naast het accelereren op verduurzaming wordt ook extra ingezet op energie-efficiëntie. Om deze te vergroten overweegt bijna de helft van de managers de productie af te schalen of zelfs te stoppen. De verduurzamingsinvesteringen zullen door 76% van de bedrijven worden doorberekend aan klanten.
Veel maar niet alle bedrijven klaar voor ‘complexe’ taxonomieregels
De wet- en regelgeving op het gebied van duurzaamheid neemt toe en de nieuwe Europese taxonomie-regelgeving (die door een classificatiesysteem voor bedrijfsrapportage beoogt meer kapitaal naar duurzame activiteiten te laten stromen) wordt door de helft van de managers als complex gezien. Desondanks zegt 70% van de topmanagers dat hun bedrijf klaar is om de taxonomieregels vanaf 2023 toe te kunnen passen en 86% dat hun bedrijf klaar is of in een gevorderd stadium met het verplicht gestelde transitieplan. Bijna de helft van de bedrijfsbestuurders geeft aan dat de nieuwe taxonomie-regelgeving hen stimuleert om (significant) meer te investeren in het verduurzamen van het bedrijf.
Meer diversiteit
Het werven en behouden van talent blijft op de radar van de ondervraagde managers en is een duidelijke langetermijnprioriteit. Het vasthouden van talent wil men vooral bereiken door meer opleidingsmogelijkheden te bieden en door het diversiteitsbeleid te versterken.
China blijft interessant
Opvallend is dat bijna 80% van de topmanagers aangeeft dat de huidige geopolitieke ontwikkelingen belangrijker zijn geworden voor hun internationale vestigingsbeleid. Tegelijkertijd zegt de helft van de topmanagers dat door de huidige economische en politieke ontwikkelingen binnen China er juist kansen ontstaan om activiteiten op te gaan starten of deze verder uit te breiden. Slechts een zeer klein deel wil haar activiteiten in China verminderen of zich volledig terugtrekken.
Over het onderzoek
ING heeft dit onderzoek onder ca. 150 topmannen en -vrouwen laten uitvoeren door onafhankelijk onderzoeksbureau MetrixLab. De bevraagde topmannen en vrouwen zijn werkzaam als onder andere CEO, CFO en COO uit representatieve sectoren die evenredig zijn verdeeld. De jaarlijkse omzet bedraagt 250 miljoen en meer en ongeveer driekwart van de ondervraagden is werkzaam bij een beursgenoteerd bedrijf.
