Waarom spaarrekening niets meer oplevert

De rente op spaarrekeningen was vorig jaar nog makkelijk 4% en is nu nog nauwelijks 1% terwijl de kans op een failliet van de bank wel groter is als vroeger. De banken hebben veel excuses waarom je maar 1% krijgt maar feit is dat ze nu goedkoop bijgeprint geld krijgen van de centrale bank en ons spaargeld dus niet meer nodig hebben.

De reddingsacties van de Europese Centrale Bank (ECB) hebben meer nare gevolgen dan je zou verwachten. Een paar maanden terug kon elke bank in Europa zoveel lenen van de ECB als ze wensten tegen een belachelijk lage rentevoet van 1%. Dit deed de centrale bank om te zorgen dat elke bank genoeg ‘liquiditeiten’ zou hebben om elke spaarder dat zijn geld ophaalde te kunnen uitbetalen en zo bankruns te voorkomen. Ook hoopte de ECB dat het vertrouwen tussen de banken onderling terug zou herstellen en dat de banken weer volop goedkope kredieten zouden verstrekken aan particulieren en bedrijven.

Honderden banken maakten gebruik van de gratis leningen en vroegen een totaal van maar liefst 1.100 miljard euro aan leningen aan. De Europese centrale bank stemde zo goed als alle leningen toe en overspoelde de bankenwereld met nieuw geld.

Vanwaar haalt de centrale bank plots 1.100 miljard? Gewoon bijgeprint. Niet in briefjes, wel digitaal. Ja, dat is de macht die de centrale bank heeft. Zij mag printen zoveel ze nodig acht om ervoor te zorgen dat we een ‘stabiele economische groei blijven kennen en de inflatie onder controle blijft’.

Dat ze frauderen met ons geld en bijprinten zoveel ze wensen is al erg genoeg maar dat ik plots nauwelijks nog rente krijg terwijl nu iedereen weet dat banken labiel zijn! Hoe is dat mogelijk. Weet je nog in het begin van de crisis? Nog geen jaar geleden. Alle banken beloofden je de beste rentes. Je kreeg gewoon overal 4% op den duur. Dit was natuurlijk omdat ze verliezen begonnen op te stappelen in hun beleggingen en de banken elkaar niet meer vertrouwden en dus een hogere rente aan elkaar rekenden.

Ze konden nauwelijks geld lenen van elkaar maar ze hadden dringend cash nodig en de Europese centrale bank had nog geen ‘stimuleer’ programma’s lopen. Dus de enige optie was te zorgen dat ze op de vrije markt genoeg geld kregen om alle verplichtingen die ze hadden te kunnen blijven betalen. En de vrije markt die wil rendement zien om van gedacht te veranderen. Dus elke bank bood hogere en hogere rentes om het spaargeld aan te trekken.

Gisteren kwam ik op een familiefeestje wat werknemers van de grootbanken tegen. Het zijn precies doktors of politiekers. Je stelt hen een vraag en je krijgt een complex antwoord terug waar je enkel van kan denken ‘hij zal wel gelijk hebben zeker’. Als je echter hard genoeg tegen de schenen trapt kom je snel tot de kern van de zaak.

1 werkte als vermogensbeheerder voor Fortis, zag de crisis niet komen en verkondigt vandaag, uiteraard, dat we het zwaartepunt waarschijnlijk achter ons hebben. Het bestuur is zich echter volop aan het concentreren op de werknemers de nieuwe naam te leren zeggen, ‘Hallo, met BNP Parabis Fortis’. Dat gaat er moeilijk in want het is zo lang en vooral pijnlijk en gênant.

De andere kent leningen toe bij een andere grootbank en vond dat de hoge rente die spaarders ontvingen vorig jaar juist onrechtvaardig waren: ‘Het was een moordslag tussen de banken en 1 van de oorzaken waarom de banken in de problemen kwamen.’ Andere onzin als ‘banken mogen bij wet geen hogere interest meer geven’ kwamen er ook uit. Mijn vader heeft me vroeg geleerd: ‘Diens brood men eet, diens woord men spreekt’.

Het enige dat je van bankbedienden kan leren is wat er achter de schermen gebeurd bij die kapitaalverslindende bedrijven. Toen ik vorig jaar hoorde dat een kennis leningen toekende bij een grootbank dacht ik zoals jan en alleman: schitterend, mijn toegang tot goedkoop geld! Vandaag besef ik dat die persoon zijn afdeling de kern van het probleem is. De banken hebben veel te veel slechte leningen uitgeschreven.

Het was interessant te horen hoe ze vandaag aan het vechten zijn de schade te beperken. Dit door veel meer onderpand op te eisen voor reeds uitgeschreven leningen. Het stond in kleine lettertjes in het leencontract dat ze hiervoor niet eens de toelating moeten vragen dus geven ze opeens het bevel van bijvoorbeeld de waarborg, hypotheek, te vergroten van 100.000 euro naar 1 miljoen euro voor een lening van 1 miljoen. De bedrijfseigenaar krijgt dan plots een rekening van 15.000 euro omdat het geld kost van een hypotheek te leggen en wordt geïnformeerd dat zijn bank nu een hypotheek heeft van 1 miljoen op zijn bedrijf in plaats van 100.000 euro. Zo kan de bank als eerste uitbetaald worden als het bedrijf failliet gaat en kan de ondernemer ook geen lening meer aangaan bij een ander want alles staat al in hypotheek. De wet stelt wel dat het bedrijf eerst nog 6 maand moet overleven alvorens de nieuwe hypotheek geldig is. Dus financiert de bank die 15.000 euro voor, kwestie van die 6 maand nog te halen.

Of hoe banken vandaag eindelijk nuchter gaan nadenken en hun eigen beleggingen weer streng gaan indekken. Zo ook de rente die ze vragen voor leningen dat ze zelf uitschrijven, die zijn omhoog! Wil je geld lenen voor een huis? Dan is het vandaag minstens 1 a 2% meer als vorig jaar. Dus bijna 5% rente ben je kwijt in plaats van 3% 2 jaar terug. Gedaan met gratis geld, wil je geld van de bank lenen vandaag dan is het dokken + een stevig onderpand erbij!

Dit is een grote tegenvaller voor de Europese centrale bank. Die had gehoopt dat door al dat geld bij te printen en voor heel lage rente uit te lenen aan de banken, dat de banken ook geld zouden uitlenen tegen goedkope tarieven. Niets is minder waar. De banken beseffen nu meer als vorig jaar dat lenen ook grote risico’s kent en ze willen er nu degelijk voor betaald worden. Dus dat goedkope geld van de ECB aanvaarden ze met een glimlach maar dat zullen ze duur uitlenen aan de bedrijven en particulieren, en terecht!

Het enige dat de ECB bereikt heeft is dat spaarders nu geen interest meer krijgen omdat spaarders nu moeten concurreren met het geld van de ECB. En de bank is niet geïnteresseerd van wie het geld komt, het goedkoopste geld zullen ze gebruiken en de rest heeft te nemen of te laten. Dus krijgen wij even lage rente als wat de ECB vraagt.

De schuldige in dit renteschandaal zijn niet de grootbanken. Het is normaal dat zij het goedkoop geld van de ECB liever hebben dan het duur geld van de spaarders. De schuldige is de ECB die geld print vanuit het niets en hierdoor alle eurobezitters een loer draait. Door meer geld in omloop te brengen en hierdoor direct de koopkracht van onze euro’s te doen afnemen en door ons te ontzien van rente op ons geld.

De spaarders, zij die cash hebben, zouden vandaag moeten profiteren van de crisis. Want geld is weer waardevol geworden. Iedereen wil het maar niemand heeft het. Vroeger was cash trash, de rente die je kreeg was niet genoeg om prijsstijgingen in de winkel en vastgoed, op de beurs en in goud, te kunnen volgen. Hoe sneller je cash was geïnvesteerd hoe beter, want het verloor toch zijn waarde.

Vandaag is het omgekeerd. De rente die je krijgt op je cash moet een stuk meer zijn en zeker wanneer je risico neemt. In bedrijfsobligaties zie je dat goed. Je krijgt een stuk meer interest vandaag dan vorig jaar. Je kan dus beter een hoop bedrijfsobligaties kopen dan een spaarrekening want je wordt ten minste betaalt voor het risico dat je neemt. Als morgen alle bedrijven ook goedkope leningen kunnen krijgen van de ECB zal ook daar nog weinig interest gegeven worden.

Vandaag betalen bedrijfsobligaties dus correcte rente uit maar of het een goede belegging is, blijft speculatie. Als de crisis veel erger wordt kan je zowel je spaarrekening zien opgaan in rook maar ook die bedrijfsobligaties. Als je veiliger wil beleggen kan je gewoon je geld afhalen van je spaarrekening en in cash omzetten en in een veilige kluis steken. Je krijgt toch nauwelijks interest dus veel verlies je niet. Je wint vooral veel veiligheid want als de bank failliet gaat heb jij je geld nog dankzij de omzetting naar echte cash.

Nu kan je denken, maar als al die commerciële banken zoveel geld kunnen lenen als ze willen van de Europese centrale bank, dan kunnen die toch niet failliet gaan en is mijn spaargeld toch veilig? Neen, is het antwoord, zelfs met al de goedkope leningen van de ECB blijft een bank serieus gevaar voor faillissement hebben.
Immers, een lening van de ECB kan de bank niet als eigen kapitaal zien. Eigen kapitaal is – eigen – kapitaal, geld dat niet geleend is van een ander maar zelf opgebouwd. Geld dat in de vennootschap is gestoken door anderen. Enkel een achtergestelde lening of een eeuwiglopende lening (perpetuals) kan door een bank gezien worden als eigen kapitaal. En die geeft de ECB niet. Die kan je enkel krijgen van vadertje staat. Daarom dat Dexia, KBC, Fortis, etc, niet enkel geld lenen van de ECB, maar ook geld lenen bij de overheid. Want de lening van de overheid is wel een achtergestelde lening, geld dat kan gezien worden als eigen kapitaal.

De overheid geeft echter geen nieuwe achtergestelde leningen voor niets en vraagt een serieuze rente in ruil, want als de bank failliet gaat is het geld verdwenen, want het is eigen kapitaal van de bank, en de curator zal het geld dus gebruiken om de belangrijkste verplichtingen eerst uit te betalen. De overheid kan het geld vandaag echter nog vrij goedkoop lenen en schrijft een staatsobligatie uit zoals bijvoorbeeld de Vlaamse overheid en betaalt 2-3% interest maar vraagt van KBC en andere grootbanken 6-8% interest voor die lening. Goede deal zeggen de politici: ‘Ik kan claimen de bank (en het land uiteraard!) van de ondergang te redden en verdien er nog geld mee ook!’

Echter, als de crisis doorzet, de consument minder blijft uitgeven en meer spaart, vastgoed blijft verder dalen, bedrijven failliet blijven gaan, en dat alles verwacht ik, dan zullen banken nog een veel meer verliezen hebben. Dit veegt hun eigen kapitaal weer weg in no time en moeten ze weer aankloppen bij de overheid voor nieuwe achtergestelde leningen.

Dat het zeer moeilijk kan worden als overheid om steeds nieuw geld op te halen om te geven aan de banken is evident. Zeker wanneer de overheid zelf steeds meer geld moet gaan lenen om eigen tekorten te dichten. Meer hierover in ‘KBC is trojaans paard‘.
Mij mogen ze nog 10% geven voor een spaarrekening. Mijn geld krijgen ze niet omdat ik het risico op faillissement te groot vind. Maar 1% ?!? Ik begrijp dat mensen zich hebben laten verleiden door de hoge interesten van vorig jaar en sommigen hebben de prijs moeten betalen (klanten Icesave, Kaupthing, Lehman Brothers, …). Maar die verleiding van hoge rente is vandaag alvast weg. Met dank aan de Europese centrale bank!

Je beschermen tegen bankfaillissementen is cruciaal en nu dat je spaarrekening toch niets meer oplevert is het dan ook het moment om in actie te schieten en je kapitaal eindelijk in veiligheid te brengen.

Een andere meer lange termijn oplossing om de fraude van de spaarrekening te ontlopen, dan cash in de kluis, is je kapitaal te beleggen volgens de permanente portefeuille. Op die manier is je kapitaal beschermd wanneer banken failliet gaan. Op die manier kan je ook een degelijk rendement halen met je kapitaal op lange termijn in tegenstelling tot cash in een kluis.
Waarom zal een permanente portefeuille je redden als de banken failliet gaan?

• Omdat je altijd 25% fysiek goud in je permanente portefeuille hebt. Wanneer banken vallen explodeert goud in koopkracht waarde. Meer hierover in ‘Waarom Goud Explodeert‘.
• Omdat je steeds 25% cash hebt, dat belegt is op een veilige spaarrekening van de OVERHEID. Meer hierover in ‘De Veiligste Spaarrekening‘.
• Omdat je met een permanente portefeuille ook steeds 25% lange termijn staatsobligaties hebt, die bij een vlucht naar veiligheid ook serieus kunnen stijgen in waarde zoals we in 2008 gezien hebben, zie ‘30 jarige Staatsobligaties Kopen – Waarom & Hoe‘

Een introductie over de permanente portefeuille vind je in het artikel ‘Speculeren Versus Beleggen‘.

Marc de Mesel
http://www.marcdemesel.be