Met een beetje pech is er opnieuw een teleurstellend jaar aangebroken! De wereldwijde financiële crisis blijft diepe sporen trekken en blijft het economisch perspectief verduisteren. Dat duurt nu al zo lang dat er discussies oplaaien over de vraag of we alleen maar te kampen hebben met de rampzalige nasleep van 2007/08 of dat er andere, meer fundamentele factoren een rol spelen.
Gebrekkige innovatie
Volgens een groeiende groep denkers is de aanhoudende economische stagnatie niet louter toe te schrijven aan de financiële crisis. Voor hen is de hoofdoorzaak een stagnatie in technologische ontwikkeling en een gebrekkige innovatie. Deze ongezonde trend moet doorbroken worden om groei opnieuw een kans te geven. Een enkeling is echter heel somber over de kansen op herstel. We zullen volgens sommigen ermee moeten leven, dat de periode van 250 jaar sinds het begin van de Industriële Revolutie een uitzondering in de menselijke geschiedenis zal blijken. Economische stagnatie is de norm, die periode vol innovaties de uitzondering! Deze critici verwijzen dan naar hedendaagse innovaties, zoals de iPad en de iPhone. Ze vergelijken de impact ervan met die van innovaties van (veel) oudere datum zoals elektriciteit, stromend water en de interne verbrandingsmotor. En inderdaad, voor de keuze gesteld staand, zal bijna iedereen stromend en schoon water verkiezen boven het bezit van en iPad. Elektriciteit is belangrijker dan een pagina op Facebook!
Geschiedenis
Meer optimistisch gestemde denkers delen bovenstaande kritiek, maar zien het niet als een bewijs van achterblijvende innovatie. Voor hen is de iPad of Facebook geen echte innovatie. Het zijn afgeleide producten van oudere innovatieve standaarden, zoals de eerste computer. Ze zijn louter bedoeld om de commercie steeds weer een impuls te verschaffen. Voor deze denkers zijn nanotechnologie of renewable energie terreinen waar de werkelijke en originele innovatie plaatsvindt. Evenals bovengenoemde voorbeelden kunnen uitkomsten van die wetenschappen en onderzoekterreinen het leven van de mens fundamenteel veranderen en verbeteren!
Dat betekent weer, dat de onderliggende oorzaak de schuldencrisis is en dat ook blijft! Er zijn in de geschiedenis talloze voorbeelden te vinden van financiële crises met een gelijksoortig begin en een al even identiek verloop. De huidige crisis vindt zijn oorsprong in overdreven economische groeiverwachtingen, gebaseerd op het verschijnsel globalisering gecombineerd met de snelle introductie van nieuwe (informatie)technologieën.
Potentiële groei
Financiële crises hebben echter wel degelijk langdurige en negatieve effecten. Kredietschaarste treft vooral kleine en jonge bedrijven. Dat zijn vaak kraamkamers van nieuwe ideeën en nieuwe producten. Een gebrekkige kredietverlening tast derhalve de groeipotentie op termijn aan! In tijden van crisis zijn overheden zuinig met investeringen in publieke voorzieningen en infrastructuur. Onderwijs op een hongerdieet levert minder kwaliteit af en ook dat heeft negatieve gevolgen voor de groei op termijn!
Los van dit alles worstelt het westen met de hoge kosten voor de vergrijzing. Deze factoren kunnen de potentiële groei de komende jaren en misschien wel decennia een vol procentpunt omlaag duwen. Als dan bovengenoemde doemdenkers ook een beetje gelijk hebben, dan zijn de vooruitzichten bijzonder mager te noemen. In hun herstelplannen gaan overheden er voetstoots vanuit dat technologie en innovatie dragers van het fundamentele herstel zullen zijn. Die moeten er zorg voor dragen dat de koek weer groter wordt.
Als de koek niet groter wordt, dan is bovenstaande discussie academisch en niet erg interessant. Iedereen wordt uiteindelijk slachtoffer van aanhoudende economische stagnatie.
Cor Wijtvliet
Bron: Kenneth Rogoff, Innovation crisis or Financial cisis. Project-syndicate, December 4 2012
U kunt elke dag een nieuwsbrief van Cor Wijtvliet lezen op: www.gevestor.nl
Start met Automatisch Beleggen
Voor een enkeling was de komst van een nieuwe pandemie geen verrassing. Mens en dier leven in grote delen van de wereld simpelweg te dicht op elkaar. Dat moet geregeld wel misgaan.
Pandemieën zijn van alle tijden en dan komt vanzelf de vraag op of er patronen te ontdekken zijn. Het lijkt erop.
De huizenmarkt kenmerkte zich de afgelopen jaren door twee elementen: stijgende huizenprijzen en dalende hypotheekrentes.
Het was het schrikbeeld aan het begin van de pandemie. Veel bedrijven zouden ondanks ruime liquiditeitssteun uiteindelijk toch kopje onder gaan.
