Hoe vaak is het einde van de VS als economische grootmacht al aangekondigd. Ontelbare keren! De bekendste bijdrage aan dit onderwerp is waarschijnlijk het boek van Paul Kennedy uit 1987, getiteld Rise and fall of great powers.
Ook vandaag de dag leeft bij velen de overtuiging, dat het dit keer gedaan is met de VS als grootmacht. Het is nog maar een kwestie van tijd voordat het land van Uncle Sam overvleugeld zal worden door de Chinezen en in tweede instantie door de Indiërs. Niet alleen nemen de externe dreigingen toe, ook binnenlands maken de Amerikanen er een zootje van. Het politiek bestel is volledig gepolariseerd, de beroemde middenklasse brokkelt steeds verder af om over de overjarige infrastructuur maar te zwijgen.
Ecologische hoofdstructuur
Hebben de zwartkijkers het dit keer bij het rechte eind, of zullen VS, zoals zo vaak, vriend en vijand verrassen. Het zou best eens kunnen. Ondanks alles zijn de Amerikanen nog steeds een inventief en innovatief volk. Nog steeds gaat bijna 3% van het bnp naar R&D tegen nog geen 2% voor bijvoorbeeld Europa en 1,6% voor Nederland. Daarnaast kenen de VS een tamelijk uniek systeem voor private investeringen. Talloze durfkapitalisten beleggen nog steeds in technologische start-ups. Sylicon Valley is nog steeds een broedplaats voor ambitieuze bedrijven die giganten als Google en Apple naar de kroon willen steken!
Het is deze ecologische hoofdstructuur van privaat kapitaal en technologische knowhow die ervoor zorgt dat innovaties in de VS nog steeds zeer snel hun beslag kunnen vinden. Een mooi voorbeeld geeft Apple. In 2007 introduceerde het de iPhone. In luttele jaren verwees het grote concurrenten als Nokia, Rim en Microsoft naar een plaats in de schaduw. Voor de eens oppermachtige telefoonbedrijven bleef er ook weinig anders over dan om de dominantie van Apple gelaten over zich te laten komen. In een uiterste reactie om te overleven als technologiegrootmacht bracht Google zijn android systeem op de markt en met ongekend succes. Het heeft nu 52% van de markt voor smartphones. De concurrentieslag tussen Google en Apple zorgde er bovendien voor, dat de VS in razend tempo hun achterstand op Europa in telecommunicatie omzette in een voorsprong. Van de eens zo trotse markleider Nokia is weinig meer over!
Energievoorziening
Als een van de dragers van het verval van de VS wordt steeds de wankele energievoorziening genoemd. De VS zijn in de afgelopen decennia voor het lessen van hun onlesbare dorst naar energie steeds meer van een (onbetrouwbare) buitenwacht afhankelijk geworden. Aan deze steeds meer uit de hand lopende onevenwichtigheid komt op afzienbare termijn een einde dankzij een techniek die alweer uit de jaren ’40 van de vorige eeuw stamt: fracking. Bedrijfjes als Devon Energy en Chesaspeake hebben deze oude technologie met veel succes gemoderniseerd. De VS zijn nu de belangrijkste producent ter wereld van schaliegas en schalieolie. Als de voortekenen niet bedriegen zal het land vanaf 2020 autarkisch op energiegebied zijn. Die nieuwe productie heeft al een dramatische prijsdaling voor energie tot gevolg met als niet te voorzien effect, dat de industrie in e VS nu een heuse low cost producer is geworden.
Het adviesbureau Boston Consultancy gaat er daarom in een recent rapport van uit, dat de VS industrie in dit decennium ongeveer 3 miljoen banen gaat insourcen. Een bedrijf als GE is nu al bezig industriële activiteiten vanuit China over te hevelen naar de VS.
Tenslotte
Natuurlijk is niet elke innovatie zegenrijk. Fracking heeft duidelijk negatieve milieueffecten. En wat te denken van de zogeheten credit derivatives. Het overmatig gebruik ervan droeg behoorlijk bij aan het ontketenen van de crisis van 2008. Dat neemt niet weg, dat de VS in tegenstelling tot het oude Europa veel succesvoller is in het ontwikkelen en doorvoeren van innovaties. Wat is de laatste baanbrekende innovatie uit dit werelddeel? Het senseo-apparaat? Het is met de VS en beetje als met Mark Twain, die ooit opmerkte: The reports of my death are greatly exaggerated.
U kunt elke dag een nieuwsbrief van Cor Wijtvliet lezen op: www.gevestor.nl
schaliegas en olie is het einde. Je vervuilt al het (drink-)water in enorme gebieden voor eeuwen. Als dat niet meer het einde van een volk is….
Beste Cor Wijtvliet,
De Mark Twain quote, daar sta ik volledig achter.
Uitgeverij Spectrum heeft een paar jaar geleden een boek van Ian Morris uitgegeven onder de misleidende Nederlandse vertaling “De val van het Westen”
De oorspronkelijke titel is “Why the West rules…for now. The patterns of history and what they reveal about the future. In dit boek wordt op basis van tienduizenden jaren geschiedenis uitgelegd waarom het Westen, meer recentelijk de VS economisch altijd de boventoon heeft gevoerd en dat het helemaal niet zeker is dat dit door de opkomst van China en India gaat veranderen.
Een pil van 800 pagina’s, maar wel een aanrader.