Dit is het vierde en laatste artikel in een serie waarin wij verschillende methodes aan uw oog hebben laten voorbijgaan, om uw beleggingsportefeuille te beschermen in tijden van zwaar weer. Wij hebben gesproken over het verkopen van Calls, het kopen van Puts en Sprinters Short en het kopen van Double Short ETF ‘s. Hieronder zullen wij het hebben over Naked Selling van Aandelen en het aankopen van de Sprinters / Turbo’s op de VIX.
Naked Short in Aandelen
Over het naked short-gaan in aandelen zijn vele artikelen en kritieken geschreven. Men verstaat hieronder het verkopen van aandelen die men niet bezit. Uiteraard kan men geen aandelen verkopen die men niet (op tijd) kan leveren en derhalve leent men eerst de aandelen die men dan vervolgens verkoopt. De broker leent u ze uit en hij op zijn beurt leent ze van grotere institutionele beleggers of beleggingsfondsen die toch niet van plan zijn hun bezit te verkopen. Zij vragen voor het uitlenen van deze aandelen een prijs, die u, als lener, uiteindelijk moet betalen.
Daarnaast worden er strenge eisen gesteld aan de tijd dat de lening kan lopen en hierdoor worden leners nog al eens gedwongen tot ontijdige terugkoop van de aandelen, waardoor verliezen kunnen worden geleden. In Nederland is het geen wijd verbreide methode. Ons is slechts één broker bekend (hier te lande), die bereid is u aandelen uit te lenen. Tijdens de crisis werden er al snel wettelijke maatregelen uitgevaardigd om deze praktijk te beteugelen. Het verkopen van aandelen die men niet bezit werd gezien als zeer negatief voor het beursgebeuren.
Het naked short-gaan op aandelen heeft meestal ook weinig te maken met het afdekken van een portefeuille ook al kan de methode daarvoor gebruikt worden. Vaak is de periode voor welke men kan lenen te kort. Het wordt in het algemeen gezien als een wijze van ongebreideld speculeren op dalingen van de beurzen. Wij vinden dat de elementaire voorwaarden niet vervuld zijn bij deze methode om er bescherming mee te zoeken en zullen er dus hier niet verder op ingaan.
Het kopen van de VIX
Het Vladeracken Woordenboek (zie onze website Vladeracken.nl/ABC) geeft de volgende definitie van de VIX:
“Implied Volatility Index, ook wel genoemd Fearindex. Een door de CBOE ontwikkelde index voor de volatiliteit. De verwachte volatiliteit wordt berekend uit een breed scala van gewogen uitoefenprijzen met als onderliggende waarde de S&P500. De periode waarover de index berekend wordt bedraagt 30 dagen”.
Het is dus een index die de beweeglijkheid van de S&P500 meet via de beweeglijkheid van de onderliggende aandelen. Nu wordt er algemeen vanuit gegaan, dat de beweeglijkheid toeneemt naarmate de markt in mineurstemming is. Vandaar ook de betiteling van “Fearindex”.
Als de VIX gaat stijgen ziet men dat daarom als een teken dat de markt gaat dalen.
Deze algemene veronderstelling is niet geheel juist. De volatiliteit van een markt, aandeel, grondstof etc. kan ook in een stijgende markt toenemen. Met name in het geval van zogenoemde “Blow-off”-patronen is dit te zien (zie bijvoorbeeld ons artikel over Zilver van begin mei van dit jaar). De hoogte van de VIX moet dus altijd in relatie tot de voorafgaande koersbeweging van de onderliggende index worden gezien.
Wij laten u hieronder een grafiek zien van de 30-daags VIX Index op weekbasis.
Klik op grafiek om te vergroten (opent in nieuw venster)
De les die uit figuur 1 geleerd moet worden is dat de toppen in de VIX samenvallen met de bodems in de S&P500. U kunt deze stelling controleren aan de hand van de pijltjes in de figuur. Deze staan bij de toppen en de bodems en het blijkt dat ze in een rechte lijn tot elkaar staan. Helaas kondigt niets in de grafiek aan dat er een top of bodem aankomt. Wat we echter wel kunnen concluderen is dat blijkbaar de VIX als hij de 20 passeert, op weg is naar een top. Voor beleggers in de VIX zou dit een long signaal kunnen zijn. Anderen stellen wel dat men reeds long kan gaan in de VIX als hij de grens van 15 doorschrijdt. Wij voelen ons fijn met 20 als scheidslijn, maar als de VIX op of onder 15 komt dan is dat voor ons zonder meer een koopsignaal omdat de risico’s onder 15 zeer gering worden. De laagste koers van de VIX in deze grafiek tot nu toe was 9,20.
Op zichzelf is het dus een mooi handelswerktuig (als u tenminste een goed exitsignaal kunt verzinnen) maar de vraag was of de VIX ook geschikt is voor de bescherming van uw portefeuille. Daartoe hebben we in figuur 2 opnieuw de VIX opgenomen weer op weekbasis en gesteld tegenover de AEX in de periode vanaf begin 2008 tot op heden.
Klik op grafiek om te vergroten (opent in nieuw venster)
Men ziet dat de VIX op weekbasis ook met de AEX Index in harmonie leeft. Hij maakt zijn toppen soms iets te vroeg en zet de daling soms ook te snel in, maat grosso modo is de relatie in orde. Maar als dekkinginstrument van de portefeuille heeft hij het moeilijk. Men moet, net zoals bij de S&P500, in staat zijn een top te definiëren en dat is niet iedereen gegeven. Als men een goed exitsignaal zou kunnen creëren dan kan het een zeer interessant instrument zijn om in moeilijke beurstijden de portefeuille een extra oorlogskas te geven en daarmee een stuk bescherming.
Een exitsysteem
Er zijn natuurlijk vele mogelijkheden voor de ervaren beoefenaar van de Technische Analyse. Hij zou zich bijvoorbeeld gemakkelijk kunnen oriënteren op de candlesticks. Het is opvallend dat na iedere top in de VIX er een zwarte candle komt. In het merendeel van de gevallen is het een bearish patroon. Hiermede heeft men een mooi exitsignaal. Maar wij willen onze lezers daar toch niet mee lastigvallen, want er zijn eenvoudigere methodes.
In figuur 1 hebben wij ook een zwarte lijn getekend die de koersen volgt. Het is een 5-weeks Voortschrijdend Gemiddelde van de VIX. Een redelijk tot goed exitsysteem zou kunnen zijn dat men de VIX als hij boven de 20-lijn is uitgekomen, tenminste drie weken de tijd geeft om zich te ontwikkelen. Zodra er daarna een zwarte candle komt die sluit onder het 5-weeks gemiddelde is dit een exitsignaal. Na een top komt er blijkbaar steeds een zwarte candle, maar de top hoeft door u niet onderkend te worden. Voldoende is dat u let op de diepgang van de zwarte candle die daarna komt.
Wat koopt men?
Het gemakkelijkste is een Turbo Long VIX te kopen. (Vergis u niet: blijf van de Turbo short af). Als U koopt zodra de VIX de 15 raakt koopt u een Turbo met een Stoplossniveau van 7 of 11,60 (in ieder geval lager dan 15). De indicatieve hefboom van deze turbo’s is respectievelijk 1,48 en 2,26, het financieringsniveau 6,31 en 10,52.
Strategie
Als u een hengeltje wilt uitgooien in de grote VIX-vijver wacht dan totdat de VIX onder het niveau van 20 komt. Zodra hij dichtbij of op 15 komt koop dan een Turbo en wacht daarna rustig af. Het kan enige tijd duren voordat de markt opnieuw in beweging komt maar zodra de VIX boven 20 noteert zet u eerst de wekker op drie weken. Na drie weken zet u uw ogen open en volgt u de MA5. Zodra u daarna een zwarte candle ziet die sluit beneden de MA5 verkoop dan uw positie en incasseer de winst.
Kosten
De kosten voor de handel in deze Turbo’s kunnen erg hoog zijn. Niet omdat de transactiekosten anders zijn dan voor gewone Turbo’s, maar omdat de bied-laat-spread, het verschil tussen de prijs waarop u in de markt kunt kopen en de prijs waarop u gelijktijdig in de markt kunt verkopen, soms erg groot is wordt u de mogelijkheid ontnomen om aan deze instrumenten echt iets te verdienen. Tenzij u natuurlijk gebruik maakt van limietkoersen, met name wanneer u in wenst te stappen. En omdat het instappen niet op een dag aankomt (de volatiliteit blijft vaak gedurende enige tijd laag) heeft u alle tijd om een scherpe limiet te hanteren zonder dat u direct het gevaar loopt de boot te missen. Bij verkoop van de positie (als u winst wenst te nemen) ligt het verhaal anders, dan bestaat er wel een tijdsdruk en moet u dus weliswaar ook met een limiet werken, maar daar moet u dan wel naar blijven kijken en eventueel de limiet bijstellen.
De Risico’s
Het cijfermateriaal dat ons ter beschikking staat is te kort om zekere conclusies te trekken. De turbo’s op de VIX zijn gewoonweg onvoldoende tijd genoteerd geweest om met zekerheid te spreken. Maar mits u met zorgvuldigheid omgaat met het VIX-vehikel kunt u geen grote builen vallen. Hooguit mist u wat winst die u had kunnen maken. U moet natuurlijk wel attent blijven, maar dat is iets wat voor alle transacties geldt.
Algehele Conclusie
In een viertal artikelen hebben een aantal beschermingsconstructies de revue gepasseerd. Wij hebben onze keuze gemaakt. De verkoop van callopties op aandelen en/of op indexen is interessant. Het meest volledige instrument is de Sprinter Short op de betreffende index. De ETF Double Short is een snelle Hugo en niet gemakkelijk te hanteren, maar met een beetje inspanning uwerzijds is het een mooie mogelijkheid. De VIX tenslotte geeft mooie kansen om winst te maken, en heeft het voordeel dat het moment van instappen gemakkelijk te bepalen is. U moet alleen soms wel erg lang wachten op succes. Alles te samen genomen en ook samen gebruikt, moet dit arsenaal het u mogelijk maken om u door de beurswinters heen te loodsen zonder dat u met bevroren ledematen thuiskomt.
Gijsbrecht K. van Dommelen
Vladeracken BV
www.vladeracken.nl
Disclaimer
De auteur is verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Vladeracken BV, een vermogensbeheerder met vergunning van de AFM. Vladeracken BV handelt voor sommige cliënten in de hier besproken of vergelijkbare effecten. Dit stuk is geen beleggingsadvies. Wie in de hier besproken producten belegt of wenst te beleggen, doet dat voor eigen rekening en risico. In dit kader wijzen de auteur en Vladeracken BV alle verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit stuk van de hand. De besproken producten en bijbehorende strategie vertegenwoordigen een hoog risico.
Start met Automatisch Beleggen
Een nieuwe Amerikaanse president: waar liggen de kansen voor beleggers?
Oorlog en dreigende renteverhogingen pakken fnuikend uit voor aandelenkoersen. Vooral Techaandelen worden zwaar geraakt. Het zijn vooral de kleinere, niet winstgevende bedrijven die het moeten ontgeld...
Willem en Jan beleggen beiden. Benieuwd wie van hen met nietsdoen een goed rendement maakt ?
In deze tijden van onzekerheid hebben wij als Kritische Belegger een rapport opgesteld waarin wij houvast bieden door concrete tips te geven waarin belegd kan worden.
