De Dow-Jonesindex noteerde aan het einde van de handelsdag van vrijdag +1,33 procent hoger op 16093 punten. De S&P 500 steeg +2,05% procent naar 1898 punten, de brede technologiebeurs Nasdaq steeg met +2,66 procent tot 4591 punten.
Er is een flink overschot aan olievoorraad ontstaan volgens het rapport van het Internationaal Energie Agentschap (IEA). Deze verwacht tot aan september 2016 dat het aanbod van olie de vraag ruimschoots zal blijven overtreffen. Zeker nu ook Iran na het opheffen van de sancties bovenop dit olieoverschot nog een extra aanbod van olie in de markt brengt. Door dit overaanbod kelderden afgelopen maanden de olieprijs al fors. Bedrijven die meerjarig vroegtijdig op de olieprijs inkopen komen fundamenteel in de problemen als de prijs niet snel weer hersteld. Immers, de prijs is in een korte periode toch van niveaus rond de 115 dollar per vat Brent nu gedaald naar 30 dollar per vat. Bedrijven hebben in hun meerjarenportfolio structureel te veel te duur vroegtijdig ingekocht. Er zijn winnaars en verliezers in dit spel, Rusland onder Poetin lijdt stevig onder de lage olieprijs en er worden stevige bezuinigingen aangekondigd wat kritiek aan het adres van Poetin geeft. Winnaars zijn er ook, zoals India die als grote olie importeur profiteren van de lage olieprijs.
De OPEC is mede-veroorzaker van het overaanbod van olie in de markt, daarnaast zorgt de afkoeling van de Chinese en Amerikaanse economie voor een verder prijsdrukkend effect. De OPEC hoopt dat door het voeren van een prijsdumping-strategie via het overaanbod de VS geen grond aan de voeten krijgt in de olie via zijn schalieolie. Het ophalen van schalieolie in de VS is altijd nog duurder dan het oppompen van vaten olie via de OPEC.
Een opsteker kreeg de beurs deze week aan het einde doordat Draghi de dalende markten een hart onder de riem stak door te bezweren dat de ECB doorgaat met het stimuleren van de economie. Iedere maand wordt reeds voor 60 miljard! aan staatsobligaties opgekocht om zo de economie een steun in de rug te geven. Daarnaast nog de belofte dat de ECB alles uit de kast zal halen in maart om de inflatie rond de 2% te houden.
Toch hangen er ook politieke wolken boven de markt die Draghi moeilijk kan wegwuiven. Als Donald Trump het lukt om president te worden dan zal dat direct een rem zetten op de internationale handel, onvervalst marktprotectionisme zal de kop op steken als antwoord op de Chinese markt die dit al jaren doen richting de VS. Daarbij zal de oorlog in Syrië stevig worden geïntensiveerd door de Amerikanen en met de koopmansgeest van Trump worden direct de olievelden van Irak in beslag genomen om de kosten hiervoor te betalen.
In Europa zal het spannend worden met de dreigende Britse uittreding uit de EU via het referendum (Brexit). Dit kan leiden tot verdere ontwrichting in de Europese economie, zeker als dit navolging geeft na verkiezingen in andere Europese landen. Laat onverlet het Europese vluchtelingenprobleem te noemen dat Angela Merkel in Duitsland de kop kan kosten, geschat wordt dat er nu 600.000 ongeregistreerde vluchtelingen nu in Duitsland zijn omdat deze zich niet inschrijven als vluchteling.
Wellicht kan het geen kwaad om van die 60 miljard een paar miljard te besteden aan efficiënte grensbewaking en accurate faciliteiten om asiel- van gelukszoekers zuiver te kunnen scheiden en daarnaast de volledige instroom correct te registreren. Schengen staat immers op de tocht, en het afscheidt nemen van Schengen geeft verdere economische achteruitgang in de Eurozone. Het vluchtelingenprobleem kan potentieel een economisch zware belasting (huisvesting, scholing, werk, medische zorg, levensonderhoud, etc.) worden als de EU hier niet correct mee omgaat. De politieke keuze van het al dan niet afscheid nemen van Schengen kan leiden tot politieke destabilisatie en verdere neergang in de economische vooruitzichten van Europa.
Rob Bliekendaal
www.perfectindicator.nl
