Pak de stand van de AEX index van 1 januari 2010 erbij en vergelijk die met de AEX van dit moment. Die is nagenoeg dezelfde, zodat u zou kunnen denken dat er op de beurs niets gebeurd is. Cijfermatig klopt dat ook, want het is niet alleen zo dat we voor de zoveelste keer terug zijn gekeerd op het jaarultimo van 2009, ook is het zo dat de uitslagen naar boven en beneden dit jaar vrij gering zijn. Heel wat anders dat het volatiele beursklimaat van 2008 en 2009 in ieder geval. Gauw gezien verblijven we al heel 2010 in de tradingrange tussen 305 en 360. Die 335 is daarbij het scharnierpunt die als een magneet lijkt te werken.
Elke keer als de index boven de 335 lijkt uit te breken volgt vrij snel een correctie die het positieve sentiment in de kiem smoort. En op het moment dat de beren het voor het zeggen hebben en de index tot 310 wegzakt, met op dat moment het gevaar van verder dalen, komt er om wat voor reden dan ook herstel. Iemand zou voor de aardigheid het aantal keren moeten tellen dat de AEX dit jaar opwaarts danwel neerwaarts door de 335 is gebroken. Ik denk dat het een behoorlijk aantal is.
Ondanks de beperkte beweeglijkheid van de beurzen en de netto flatliner van de AEX worden er dagelijks hele stukken aan de beurs gewijd. Ook ikzelf doe hier gretig aan mee. Eigenlijk moet ik mezelf afvragen waarom. De beste column die dit jaar geschreven had kunnen zijn is het stuk met als strekking “de economie kwakkelt in 2010 voort en op de beurzen gebeurt vrijwel niets dat de geschiedenisboeken zal halen”. Maar ten eerste is een dergelijk stuk niet geschreven en ten tweede trek je er geen lezers mee.
Van alle columns en beursopinies die wel geschreven zijn kan je stellen dat ze meer achteraf proberen te verklaren dan dat ze voorspellende waarde hebben. Zodra de AEX richting 320 en lager zakt wordt het Double Dip scenario uit de kast gehaald door de fundamenteel ingestelde analisten. Hun technische tegenhangers pakken de koersgrafiek er op dat moment bij en menen een hoofd-schouder patroon te herkennen wat moet leiden tot een daling van de AEX onder 300.
Op het moment dat de AEX vervolgens toch opstoomt richting 340 verstommen de Double Dip geluiden en is er meer ruimte voor optimistische meningen over economisch herstel, huizenmarkt en de bemoedigende cijfers vanuit het bedrijfsleven. Technisch analisten zien op dat moment een uitbraak boven de weerstand rond 345 welke de weg vrij maakt naar nieuwe year highs. Bankanalisten ten slotte strooien juist op zulke momenten met koopadviezen, maar dat deden ze altijd al, alleen hoor je ze minder in een slecht beursklimaat.
Er wordt aldus meer naar de richting van de beurs op dat moment gepraat. Al met al kan gesteld worden dat analisten vooral achteraf een ontwikkeling proberen te verklaren en niet in staat blijken deze ontwikkeling van tevoren te duiden. Op zich geen nieuws, maar dit jaar wel heel confronterend omdat beurs & economie maar geen richting kiezen.
Wat kunnen wij als beleggers hiermee doen? Enerzijds kunnen we zoeken naar aandelen die het relatief beter doen dan het gemiddelde en op langere termijn naar verwachting zullen outperformen. Het zogeheten stockpicken. Anderzijds kan een actieve belegger of trader juist binnen de grenzen van de range tussen 305 en 360 proberen extra rendement te scoren, bijvoorbeeld middels opties. Indexbeleggers hebben daarentegen een zeer moeilijk en tam jaar. Als ik stel dat het gros der pensioenfondsen vooral de index volgt, zult u begrijpen dat we van het rendement van deze fondsen op aandelen dit jaar niet veel mogen verwachten, wat dan weer voor een deel een verklaring is voor de huidige pensioenproblematiek.
Is er dan helemaal niets opvallends te melden? Toch wel. Waren het een maand geleden de staatsobligaties die het best scoorden met onder andere een nieuw hoogtepunt voor de 30-jarige Nederlandse lening, nu is het de beurt aan de edelmetalen om weer eens nieuwe toppen te zetten. Goud brak afgelopen week door de 1265 dollar/ounce barrière en zilver door de 20 dollar grens. Technisch analisten extrapoleren de lange termijn positieve trend in deze edelmetalen en blijven optimistisch voor goud & zilver. Fundamenteel georiënteerden zien de metalen vooral als vluchthaven in onzekere tijden. Misschien is die onzekerheid ook wel het sleutelwoord voor het jaar 2010. Niemand weet wat de toekomst ons brengt voor de economie en voor de beurs. We zoeken naar houvast maar vinden het niet, en dat voelt niet lekker aan. En in die onzekerheid is het heel moeilijk de juiste beleggingsbeslissingen te nemen, als ze al te nemen zijn.
Leon Hillen
VermogensVisie Nederland
