Banken manipuleren grondstofprijzen

Dankzij de juridische klacht van MillerCoors en verschillende andere partijen zijn Amerikaanse instellingen, zoals de Commodities Futures Trading Commission en de Securities Exchange Commission (SEC) in het geweer gekomen. Ze gaan onderzoek instellen naar de handel en wandel van banken op markten van commodities. In het najaar gaat het Congres zogeheten hearings organiseren naar het gedrag van banken. De aanklacht luidt vooralsnog dat banken zich schuldig hebben gemaakt aan prijsafspraken, verstoring van vraag en aanbod en van manipulatie van futuresmarkten.

Welke mogelijkheden heeft een bank om in commodities te handelen?

1. De divisie Investment Banking, Resource Finance. Via deze divisie is het voor de bank mogelijk om bestaande, seniore schuld uit te lenen voor een nieuw mijnbouwinitiatief. Als er ‘equity’ beschikbaar is, handelt de bank in opdracht van een derde partij.

2. De divisie Fixed Income Clearing Corporation(FICC), Client Sales. Dankzij deze divisie heft de bank toegang tot de financiële commodity markten. Dat kan met de hulp van een van de tegenpartijen in het handelsverkeer of rechtstreeks via de beurs. Op die manier kan de bank cliënten hedging faciliteiten verschaffen of faciliteiten voor de handel.

3. De divisie FICC, Proprietary Trading. Dankzij deze divisie kan de bank handelen voor eigen rekening en risico. Er zijn veel verhalen bekend van traders/handelaren op deze afdeling, die profijtelijke ’trades’ in de eigen boeken noteerden en verlieslatende in rekening brachten bij cliënten. Vandaag de dag is handel voor eigen rekening verboden.

4. De divisie FICC, Physical Trading. De Fed doet nu onderzoek naar activiteiten ontplooid op deze afdeling. Via deze afdeling heeft de bank deelgenomen in onderdelen van een fysieke waardeketen. Dat varieert bijvoorbeeld van deelname in een mijn tot aan de opslagfaciliteiten en de logistieke dienstverleners.
De wet verbiedt Amerikaanse banken om actief te zijn op niet-financiële markten. Het gevaar van belangenverstrengeling is dan te groot, omdat banken al de geldstromen op die markten controleren. Er is een uitzondering op deze regel. Als banken kunnen aantonen, dat hun werkterrein toch al vervlochten is met segmenten van bijvoorbeeld de markt voor commodities.

Toestemming

En zo kon het gebeuren, dat Citigroup in 2003 toestemming van de Fed kreeg voor fysieke levering van commodities om zo derivate transacties af te dekken, waarbij de fysieke levering fungeert als onderpand voor de financiële transactie. Daarmee was het hek van de dam. In 2008 kreeg the Royal Bank of Scotland toestemming om actief te worden op de fysieke markt voor commodities. Golman Sachs en Morgan Stanley waren al sinds de jaren dat ze nog geen bank waren actief op deze markten. Een wet uit 1997 bepaalde, dat ze alle activiteiten, die stamden uit de jaren voor 1997, mochten blijven voortzetten.In de loop der jaren is echter de grens gaan vervagen tussen wat nu wel en niet tot het kernbedrijf van de banken behoort. Morgan Stanley controleert nu een tankervloot en Goldman controleert nu 34 van 39 opslagfaciliteiten onder licentie van de London Metal Exchange.

Machtspositie

Banken hebben sinds 2003 hun tentakels steeds verder over de reële economie verspreid. Dat begint nu voor maatschappelijke onrust te zorgen, zoveel onrust zelfs dat de Fed gaat bezien of het niet beter is de vergunning uit 2003 in te trekken.Aanleiding is een klacht van bierbrouwer MillerCoors. De brouwer beweert, dat een bank als Goldman Sachs misbruik maakt van zijn bezit van opslagfaciliteiten. Sinds Goldman in 2010 deze faciliteiten overnam van Metro International Trade zijn de voorraden daar met 66% toegenomen. Ongeveer 80% van de voorraden in de VS zijn nu min of meer in handen van de bankiers. Ze gebruiken die zeer sterke machtspositie door vraag en aanbod te sturen. En zo kan het gebeuren, dat MillerCoors 18 maanden moet wachten op zijn aluminiumleverantie of bereid moet zijn een extra premie te betalen voor een snelle levering en dat in een tijd dat er eigenlijk sprake is van overaanbod.

Manipulatie

Dankzij de juridische klacht van MillerCoors en verschillende andere partijen zijn Amerikaanse instellingen, zoals de Commodities Futures Trading Commission en de Securities Exchange Commission (SEC) in het geweer gekomen. Ze gaan onderzoek instellen naar de handel en wandel van banken op markten van commodities. In het najaar gaat het Congres zogeheten hearings organiseren naar het gedrag van banken. De aanklacht luidt vooralsnog dat banken zich schuldig hebben gemaakt aan prijsafspraken, verstoring van vraag en aanbod en van manipulatie van futuresmarkten. Door het bezit van zoveel opslagfaciliteiten is het een fluitje van een cent om zelf de richting van de prijs te bepalen.
Schikking

Tot nu toe hebben banken zich aan eerdere aanklachten weten te ontworstelen door een schikking te treffen zonder schuld te hoeven bekennen. Recentelijk betaalde JP Morgan $ 410 miljoen om de beschuldiging van marktmanipulatie af te kopen. Of dat dit keer ook zo gaat aflopen? Vooral de SEC onder leiding van Mary Jo White, een verklaard tegenstander van de grote banken, wil dit keer de banken voor de rechter brengen op beschuldiging van marktmanipulatie.

Reacties

Banken hebben tot dusverre wisselend gereageerd op de juridische aanklachten en de dreiging van een Congres hearing met alle mogelijke risico’s van dien. Goldman Sachs houdt bij hoog en bij laag vol, dat er van manipulatie geen sprake is. JP Morgan Chase daarentegen maakt zich op om zich volledig terug te trekken uit deze markten. Dat doet ze uiteraard deels uit PR overwegingen, maar er liggen ook zakelijke overwegingen aan ten grondslag. Er gaat veel geld vast zitten in het opbouwen van een positie op de commoditymarkten. Dat is een kostbare zaak. Tegelijkertijd neemt de concurrentie van handelshuizen toe, waardoor omzet en winst alweer enkele kwartalen onder druk staan. Of JP Morgan zodoende zich kan onttrekken aan rechtsvervolging is echter nog maar de vraag. Banken zijn nog steeds niet transparant en het recente verleden heeft geleerd waar dat toe kan leiden.

INVINCO

De wereld van vandaag wordt steeds gecompliceerder. Het wordt voor de doorsnee burger steeds moeilijker om ontwikkelingen en trends te duiden. INVINCO ziet het als een van haar taken haar cliënten te helpen om de wereld te blijven begrijpen.

Gratis nieuwsbrief

INVINCO biedt wekelijks tips voor beleggers. Schrijf u nu vrijblijvend in op hun gratis nieuwsbrief.

Dit is een opinie van Invinco GmbH en het mag niet worden opgevat als beleggingsadvies of uitnodiging om te gaan beleggen. In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst.