Naar verwachting komt er eind juni een einde aan het controversiële Amerikaanse inkoopprogramma van staatsobligaties. Beleggers zetten zich schrap voor de mogelijke negatieve gevolgen.
De financiële markten maken een turbulente periode door. Niet alleen baart de situatie in Griekenland grote zorgen, ook wijzen macro-economische data op een vertraging van de groei in zowel de Verenigde Staten als Europa. Daardoor is het gevaar van een dubbele dip weer actueel.
Toch denkt voorzitter Ben Bernanke van de Fed, het Amerikaanse stelsel van centrale banken, dat het niet zo’n vaart zal lopen. Hij schrijft het stokkende herstel in de Verenigde Staten vooral toe aan tijdelijke factoren zoals de Japanse tsunami, hoge brandstofprijzen en onzekerheid over het effect van overheidsbezuinigingen. In de tweede jaarhelft moet het daarom een stuk beter gaan met de Amerikaanse economie, zo verwacht Bernanke. Wel blijft de hardnekkig hoge werkloosheid hem zorgen baren. En zolang de situatie op de arbeidsmarkt niet verbetert, zal een renteverhoging naar verwachting niet aan de orde zijn.
Tweede ronde
Daarentegen is de kans groot dat de geldpersen binnenkort worden uitgezet. Eind juni zou namelijk de tweede en laatste ronde van kwantitatieve verruiming (QE2) moeten aflopen. Onder dit programma heeft de Fed met nieuw geld voor $600 miljard staatsobligaties en andere financiële activa opgekocht, met als doel om de lange rente te drukken en zo de economie te stimuleren. Een derde ronde is uiteraard niet uit te sluiten, maar lijkt vooralsnog niet aan de orde.
Nu het einde van QE2 voor de deur staat, breekt er voor beleggers een onzekere periode aan. Want de gevolgen voor de economie en de financiële markten zijn op voorhand lastig in te schatten. Wat we wel kunnen vaststellen is dat de inspanningen van Bernanke de Amerikaanse economie niet echt vooruitgeholpen hebben. De nieuwe dollars die in de economie werden gepompt, zijn vooral bij de banken blijven steken. Van extra kredietverlening is geen sprake geweest, ook al omdat bedrijven en consumenten nog bezig zijn met het afbouwen van hun schulden. Tegen deze achtergrond zou de Amerikaanse economie weinig hinder moeten ondervinden van het aflopen van QE2, zoals een grote Britse vermogensbeheerder onlangs vaststelde.
Financiële markten
Dan was de invloed van QE2 op de financiële markten waarschijnlijk groter, al is het niet mogelijk om dat goed in kaart te brengen. Theoretisch gezien zou het opkopen van staatsobligaties voor een bedrag van $600 miljard de Amerikaanse tienjaarsrente met 50 basispunten moeten drukken, zo geeft de Fed zelf aan. Maar de lange rente ligt nu boven het niveau van eind november, toen de tweede ronde werd aangekondigd. We weten echter niet wat de rente zou hebben gedaan zonder het opkoopprogramma.
Een duidelijker effect heeft zich voorgedaan op de valutamarkten, waar QE2 resulteerde in een verzwakking van de dollar. Buiten de Verenigde Staten, en dan met name in Azië, denkt men dat de Fed hierop bewust heeft aangestuurd teneinde de export te stimuleren. Door de lage rente werden beleggers gedwongen om buiten de Verenigde Staten te investeren, waardoor er veel geld is gestroomd naar opkomende landen en niet te vergeten naar goud en grondstoffen. Want beleggers zochten namelijk tegelijkertijd bescherming tegen een mogelijk scherpe stijging van de inflatie als negatieve bijwerking van het medicijn van Bernanke.
Het einde van QE2 zou tot een tegengestelde beweging op de financiële markten kunnen leiden. Afgezien van een stijging van de Amerikaanse lange rente, zullen beleggers dan ook rekening dienen te houden met een mogelijk sterkere dollar en een verdere correctie van de grondstofprijzen. Aan de andere kant is het einde van QE2 een teken dat de Fed vertrouwt op een verder herstel van de Amerikaanse economie. En daar zouden beleggers ook hoop uit moeten putten.
Jochem Baalmann
Beleggingsadviseur
www.indexus.nl
Indexus is een onderdeel van Nyenburgh Vermogensbeheer
Start met Automatisch Beleggen
Zijn de gouden jaren voor het kapitalisme voorbij? Je zou het haast gaan denken als je kijkt naar de verwachtingen voor de bedrijfswinsten !
De schijnbaar eindeloze steun van de centrale banken en de reeks overheidsmaatregelen zorgt nu al bijna een jaar op de aandelenmarkten voor een hausse zonder weerga.
De huizenmarkt kenmerkte zich de afgelopen jaren door twee elementen: stijgende huizenprijzen en dalende hypotheekrentes.
Zelfs in Duitsland waren ze ongerust. Waren de grote Duitse autofabrikanten niet de boot gemist met het ontwikkelen van een eigen elektrische auto.
