De markt wist het zeker. De Fed zou in september van dit jaar gaan beginnen met de afbouw (taperen) van het monetaire verruimingsprogramma ter waarde $ 85 miljard per maand. Groot was de verrassing toen Bernanke en de zijnen anders beslisten. Niet alleen waren de economische data van dat moment in de ogen van de centrale bankiers niet overtuigend genoeg, ze vreesden vooral de negatieve effecten van het begrotingsdebat en de kwalijke gevolgen van een langdurige shutdown van het overheidsapparaat. De opluchting en de verrassing waren zo groot, dat de rente op de treasury op 18 september met maar liefst 0,16% daalde naar een niveau van 2,69%.
Wat u moet weten!
Wat is de QE-operatie door de FED?
QE (quantitative easing ) is de Engelse naam voor het programma van monetaire verruiming door de Amerikaanse Centrale Bank, de FED ( Federal Reserve Bank). Dat betekent, dat de Fed extra geld gaat drukken met als doel de Amerikaanse economie aan te jagen.
Waarom bestaat het QE programma?
De Amerikaanse centrale bank (Fed) heeft sinds het begin van deze eeuw de rente geleidelijk verlaagd naar het historisch ongekend niveau van 0,25%. De bedoeling was om de economie een impuls te geven. Dat is niet gelukt. Door de financiële crisis van 2008 bleef de werkloosheid stijgen en stagneerde de economie.
De Fed besloot daarom aan het begin van 2009 een beleid van geldverruiming te gaan voeren. De centrale bank ging massaal staatsobligaties uit de markt halen. Door die massaal bij commerciële banken op te kopen kregen die op hun beurt de beschikking over enorme hoeveelheden liquiditeiten. De Fed hoopte dat banken deze overliquiditeit als lening zouden gaan verstrekken aan bedrijven en burgers. Die moesten al dat geld op hun beurt in de economie stoppen door te investeren en te consumeren.
Hoe groot zijn de QE programma’s?
QE1 In januari 2009 start de FED met de opkoop van $ 500 miljard leningen van Freddie Mac en Fannie Mea. Dat waren voornamelijk verpakte hypotheken.
Op 18 maart 2009 koopt de FED voor $300 miljard staatsobligaties en breidt het andere programma uit met $ 850 miljard. De FED liet weten de vrijgekomen liquiditeiten te zullen aanwenden voor aankoop van nog meer staatsobligaties.
QE2 Op 3 november 2010 besloot de FED voor een bedrag van $ 600 miljard Amerikaans schatkistpapier met looptijden van 5 en 7 jaar te kopen.
In september 2011 besloot de FED voor $ 400 miljard aan schatkistpapier met een looptijd van 3 jaar te verkopen en tegelijkertijd schatkistpapier met een looptijd van 30 jaar terug te kopen. Op die manier moest de lange rente verder omlaag.
QE3 Op 13 september 2012 besloot de FED voor $ 40 miljard aan door hypotheek gedekte obligaties op te kopen.
QE4 Op 12 december 2012 kondigde de FED nog eens aan voor $ 45 miljard aan staatsleningen te gaan kopen.
Wat gebeurt er als de FED met dit programma stopt?
Op 22 mei verklaarde Ben Bernanke, de voorzitter van het Stelsel van Amerikaanse Centrale Banken, dat de Fed voornemens was het monetaire verruimingsprogramma QE3 te gaan afbouwen. Zijn woorden sloegen in als een bom. Hij voegde eraan toe, dat hij in een van de eerstvolgende vergaderingen van de centrale bank daar meer klaarheid over zou geven.
Sinds september is Bernanke erop blijven hameren, dat een mogelijk taperen niet het resultaat is van vooropgezet beleid, maar vooral afhangt van ontwikkelingen in de economie. Toen in november duidelijk werd, dat de werkloosheid naar het laagste niveau in vijf jaar was gedaald, laaide de discussie over al dan niet beginnen met taperen opnieuw op.
Figuur 2 Werkgelegenheid ontwikkelt zich goed.
Voor de meeste analisten lijkt de uitkomst van het beraad in het Federal Open Market Committee (FOMC) al vast te staan. Woensdag 18 december zal Ben Bernanke tijdens de afsluitende persconferentie van het FOMC beraad bekend maken, dat de Fed gaat taperen en hij zal tegelijkertijd bekend maken wat het tijdspad is. De analisten wijzen erop, dat centrale bankiers als Jim Bullard van de Saint Louis Fed en Dennis Lockart zich recentelijk zeer positief hebben uitgelaten over de mogelijkheid niet te lang meer te wachten met taperen.
De markt voert grosso modo drie argumenten aan die pleiten voor een spoedige aanvang van het proces van taperen. Belangrijk is natuurlijk de outlook voor 2014. Die ziet er redelijk gezond uit met een degelijke groei van de werkgelegenheid. In de afgelopen periode van 4 maanden is tot driemaal toe de werkgelegenheid met meer dan 200 000 arbeidsplaatsen gegroeid. En ook de ISM index voor de industrie laat een bemoedigende verbetering zien.
Figuur 3 ISM op een bemoedigend hoog niveau
Een belangrijk argument is ook, dat de negatieve effecten van het overheidsbeleid geleidelijk naar de achtergrond verschuiven. De negatieve effecten van het bezuinigings- en lastenverzwaringsprogramma Sequester zijn nagenoeg teniet gedaan. Daar komt nog bij, dat de eindeloze discussie tussen Republikeinen en Democraten over de hoogte van het schuldenplafond en de daarbij behorende maatregelen twee jaar de toekomst in verplaatst zijn. Dat zal de Fed geruststellen en met meer vertrouwen naar 2014 doen kijken.Een laatste argument voor een snelle start van het taperen is de rente. De rente op tienjaars schatkostpapier (treasury) bedraagt 2,75%. Dat is maar een fractie boven het septemberniveau toen de markt zo opgelucht reageerde. De Fed is er blijkbaar in geslaagd de markt ervan te overtuigen dat tapering is not tightening. Dat betekent dat de markt ervan overtuigd is, dat de Fed woord zal houden en pas in juni 2015 de rente eventueel zal verhogen.
Over het wanneer van het proces van tapering bestaat weinig eenheid van opinie. Grote namen als Bill Gross van PIMCO houden het goed voor mogelijk, dat het proces nog dit jaar van start gaat. De meeste analisten gaan uit van januari of maart. De keuze voor maart berust op de veronderstelling, dat er pas ingrijpende beslissingen genomen worden als Janet Yellen officieel Ben Bernanke heeft opgevolgd. Het enige argument van gewicht, dat de Fed er van kan weerhouden te beginnen met taperen is de extreem lage inflatie, maar volgens William C. Dudley van de Fed van New York is dat lage niveau niet verontrustend nu de outlook van de economie in de breedte steeds beter wordt.
Figuur 4 Lage inflatie kan een sta-in-de-weg zijn
INVINCO
De beslissingen van de Fed hebben grote invloed op het rendement van uw beleggingsportefeuille. Zoals het er nu naar uitziet, is de markt voorbereid op een beslissing om te gaan afbouwen. Er zal met andere woorden geen paniek uitbreken. Maar zekerheid hebt u niet. Het is daarom misschien aan te raden in overleg te treden met een ervaren professional om een strategie voor de komende maanden te bepalen. De professionals van INVINCO staan u graag met raad en daad bij.
- Wij hebben een jarenlange ervaring en expertise in de wereld van de commodities en valuta’s
- Volledige vergunning van de AFM te Amsterdam en van de FSMA te Brussel
- Effectenrekening op eigen naam
- Full-Service, eigen accountmanager
- Liquide investering
Gratis nieuwsbrief
INVINCO biedt wekelijks tips voor beleggers. Schrijf u nu vrijblijvend in op hun gratis nieuwsbrief.
Dit is een opinie van Invinco GmbH en het mag niet worden opgevat als beleggingsadvies of uitnodiging om te gaan beleggen. In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst.
