Turkse groeistuipen

De koopjesjagers zijn als de kippen bij , de beurs in Istanbul steeg dinsdag met 4,8% na een zware klap van maandag met daling van 10%. Het draaide in eerste instantie om een aantal bomen in het Gezi Park in de buurt van het Taksim Plein. Al enkele maanden hadden milieuactivisten geprotesteerd tegen het mogelijk kappen van de bomen ten faveure van een nieuw winkelcentrum. Afgelopen week besloten ze (ouderwets) een sit-in in het park te organiseren met veel muziek en dans.

Top Gainers & Losers Istanbul stock exchange

iShares MSCI Turkey Invest Mkt Index (TUR)

64.97 1.39(2.19%)

Niets bijzonders zou je zeggen! Maar in de vroege ochtend van vrijdag 31 mei verscheen onverwacht de politie ten tonele. Met veel onnodig geweld werden de demonstranten verdreven. De politie rekende echter buiten de waard, beter gezegd buiten de sociale media van deze tijd. In een mum van tijd verschenen duizenden demonstranten op het Taksim Plein en opnieuw greep de politie meedogenloos in. En opnieuw verkeek ze zich op de sociale media. In plaats van uit te doven waaierde het verzet uit over meer alle grote steden van het land.

Autocraat

De kracht en de omvang van de demonstraties maakt aannemelijk dat de bomen aanleiding waren en geen oorzaak van het breed gedragen verzet. De demonstraties zijn in de eerste plaats een uiting van frustratie van die groepen die nooit hebben gestemd op de AKP, de partij van de huidige premier Tayyip Erdogan. De AKP is een gematigd Islamitische partij.

Maar zij zijn niet de enige die in verzet zijn gekomen. De demonstranten komen uit alle windstreken van het Turkse politieke spectrum en ze zijn van alle leeftijden. Wat hen bindt is een grondige afkeer van de autocratische gedrag van premier Erdogan. De secularisten zijn ontstemd over een mogelijk verbod op alcohol, liberalen wijzen op het groeiend aantal journalisten dat achter de tralies verdwijnt en de Koerden willen afschaffing van de huidige vage antiterrorisme wetten. En dan leven er onder veel demonstranten onbestemde onlustgevoelens over steeds maar weer nieuwe grootstedelijke projecten, zoals een nieuwe brug over de Bosporus, die ten koste gaan van de eigen leefomgeving en het milieu in het algemeen!

President

Het is kortom het pluralistische verzet van een rijk geschakeerde bevolking tegen een premier die onmiskenbaar autocratische trekken heeft. Zijn ambities zijn nog steeds groot. Na driemaal op rij de verkiezingen te hebben gewonnen, reikt zijn ambitie nu naar een nieuw ambt. Erdogan wil in augustus 2014 zijn partijgenoot Abdullah Gul opvolgen als president van Turkije. Onder de huidige grondwet heeft de Turkse premier minder macht dan zijn premier. De ambitieuze Erdogan wil daar geen genoegen mee nemen en heeft al laten weten president a la Turca te willen zijn en is voornemens om de grondwet aan te passen aan zijn ambitie. Voor zijn tegenstanders is het duidelijk, dat Erdogan het ‘sultanaat’ opnieuw wil invoeren. In die zin lijkt de premier heel erg op Poetin. Die is ook al zijn hele politieke leven doende om de wet aan te passen aan de persoonlijke ambitie.

Machtsbasis

De televisiebeelden doen misschien anders denken, maar het is onwaarschijnlijk dat een meerderheid van de Turken zich tegen de premier heeft gekeerd. Sterker nog, mochten er morgen verkiezingen gehouden worden, dan zou de AKP opnieuw waarschijnlijk met gemak winnen. Erdogan heeft zijn machtsbasis zorgvuldig opgebouwd. Het zijn de religieus geïnspireerde lieden, die in het seculiere Turkije van enkele decennia terug politiek monddood waren gemaakt. Erdogan heeft deze Turkse equivalent van de Nederlandse kleine luyden van Abraham Kuyper een stem gegeven. Maar dat niet alleen. Hij heeft hen ook meer welvaart en welzijn bezorgd. Sinds zijn aantreden is hun inkomen verdrievoudigd, is de corruptie verminderd en is de inflatie de kop in gedrukt. De premier is ook de man van onverwachte initiatieven. Zo zijn er zelfs gesprekken met de Koerden opgang gekomen!

(lees meer over de economische kracht van Turkije op: http://www.invincobenelux.com/article/Economische-kracht-van-Turkije-groeit-onstuimig-be.html)

INVINCO

De verdeelde oppositie kan wat dat betreft niet aan hem tippen. Zijn probleem is misschien wel, dat hij verblind is geraakt door zijn politieke en economische successen van de afgelopen tien jaar. Evenals illustere politieke voorgangers als Margareth Thatcher, Helmuth Kohl of de Poolse Kaczynski broertje is hij te zeer overtuigd geraakt van de eigen voortreffelijkheid en is hij vergeten dat een politiek leven op de eerste rij nooit veel langer kan duren dan pakweg tien jaar. Daarna treedt er slijt op en raakt het blazoen dof! Het kan zomaar zijn, dat Erdogan het slachtoffer wordt van zijn eigen succes en dat de houdbaarheidsdatum van zijn politieke leven is overschreden. Illustratief is wat dat betreft, dat de premier ondanks alle onrust maandagochtend gewoon een vliegtuigtrap opwandelde om af te reizen naar Noord Afrika voor een goodwilltrip.

Het positieve van de huidige demonstraties is, dat de demonstranten hem dit hardhandig duidelijk maken. Anderzijds zijn de demonstraties ook een bewijs van de groeiende kracht van de democratie in dat land. De mondige burger is minder en minder geneigd zich met een kluitje in het riet te laten sturen.

Een land als Turkije met zijn sterk groeiende economie biedt beleggers mooie kansen. Maar onbekend maakt onbemind. Daarom ziet INVINCO het als een van zijn taken u te wijzen op de kansen die een land als Turkije u biedt. Als u meer wilt weten, dan kunt u rustig contact opnemen. Een goed gesprek kan zeer verhelderend werken!

Gratis nieuwsbrief

INVINCO biedt wekelijks tips voor beleggers. Schrijf u nu vrijblijvend in op hun gratis nieuwsbrief.