Zal China de wereld redden?

Ooit, aan het begin van deze eeuw, zei de president van de Nederlansche Bank, Nout Wellink, dat er een monument voor de ‘onbekende Amerikaanse consument’ opgericht moest worden. De president bedoelde toen, dat juist de ongebreidelde consumptiedrang van ‘Joe Sixpack’ de wereld uit de eerste recessie van de 21^ste eeuw tilde.

De lof voor ‘Joe’ was slechts een kort leven beschoren, want al snel klonken weer de klaagzangen dat de Amerikanen op de pof leefden en hiermee de gezondheid van de wereldeconomie in de waagschaal stelden. Het Europese advies in die jaren was dat de koopzieke Amerikanen meer moesten sparen en minder op de pof moesten consumeren. Toen de kredietcrisis losbarstte weerklonk aan deze zijde van de oceaan aanvankelijk het zelfgenoegzame:’ we hebben het toch gezegd’. Voor die Europese zelfgenoegzaamheid is weinig reden meer nu de VS al door het dieptepunt van de crisis heen lijken, terwijl de EU het dieptepunt nog moeten bereiken.

Reddende engel

Toch moet je er soms voor waken dat je uitgesproken wens werkelijkheid wordt. De kredietcrisis heeft als effect dat de Amerikanen daadwerkelijk zijn gaan sparen om hun schulden af te bouwen. Die spaarzaamheid heeft echter als consequentie dat de Amerikaanse consument te weinig uitgeeft om het herstel echt vaart te geven. Het herstel moet vorm krijgen door investeringen van het bedrijfsleven. Die komen er inderdaad aan, omdat veel bedrijven hun voorraden tot het absoluut minimum hebben afgebouwd. Het is nog maar de vraag of die voorraadinvesteringen voor een duurzaam herstel kunnen zorgen, als de consument het laat afweten. Bovendien lijkt er geen (technologische) innovatie voorhanden die op korte termijn bij bedrijven extra investeringen uitlokt. In de jaren negentig vormden reusachtige investeringen in ICT de basis voor de ongehoorde economische en banengroei van dat decennium.

Van de VS valt volgens insiders weinig te verwachten als het erom gaat de wereldeconomie uit het huidig moeras te trekken. Traditiegetrouw speelt de EU in dit opzicht geen rol. De consument is sinds jaar en dag spaarzaam. Er is in dit werelddeel eerder sprake van structurele onderconsumptie dan van overconsumptie. Bovendien is dit werelddeel niet echt een bakermat van innovatie. De Europeaan is voor zijn economische voorspoed eerder veroordeeld tot volgen dan initiëren. Wie of wat moet nu de motor van een wereldwijd krachtig herstel worden?

De Rode Draak

Het internationale bedrijfsleven denkt het antwoord op deze vraag te weten en dat antwoord luidt China. Deze grote economie lijkt als eerste en voorlopig als enige de crisis achter zich gelaten te hebben. Veel Internationals genereren hun winsten juist in dit land.

Hoe hebben ze dat gedaan? Toen de exportsector instortte, kwam de Chinese overheid met een fors stimuleringsplan ter waarde van bijna $ 600 miljard. De resultaten laten zich nu al meten. Over het 2^de kwartaal van dit jaar groeide de economie alweer met 7,9% en voor heel 2009 ligt een groei van meer dan 8% in het verschiet. Kom daar maar eens om in krimpend Europa. De ‘China Purchasing Manager Index’ voor de industrie kwam over de maand juli uit op 52,8. Die industrie groeit zodoende fors. Ter vergelijking, de Amerikaanse index ligt nog onder een niveau van 49.

De stevige groei van de Chinese economie heeft een duidelijk positief uitstralingseffect naar exporterende landen uit de regio. De groei van de industriële activiteiten pakt eveneens positief uit voor landen als Australië en New Zeeland die beide grondstoffen exporteren naar China. De prijs voor grondstoffen stijgt dankzij de Chinese expansie weer fors. Zo is de prijs voor koper is alweer met 86% gestegen sinds zijn dieptepunt. Kortom, de rode draak spuwt als vanouds weer vuur!

De bron van succes

Hoe komt het toch, dat de Chinezen zoveel meer succes hebben met hun stimuleringsplannen, dan bijvoorbeeld de VS. Vooralsnog is er nog weinig te merken van het Amerikaanse stimuleringsprogramma ter waarde van $ 787 miljard. Een vergelijking gaat echter mank. Het Chinese stimuleringsprogramma komt bovenop al bestaande plannen. De Chinese overheid was er zich al jaren van bewust, dat de export gerelateerde economische groei slechts ten goede kwam aan de bewoners van de Oostkust. De bewoners van het Chinese platteland merkt nog steeds weinig van de welvaart. Er is dan ook al enkele jaren een (stimulering)programma om de welvaart van de gemiddelde Chinese plattelander te vergroten. Met andere woorden de gelden van het laatste stimuleringsplan kwamen terecht in vruchtbare aarde.

De rode draak als reddende engel

Hebben de internationals gelijk als ze claimen dat China de motor van het economische herstel is. Dat is maar ten dele het geval. Natuurlijk, juist deze multinationals trekken volop profijt van de Chinese groei? Echter, om de wereldeconomie uit het moeras te trekken is meer nodig. Dan gelden meer de wetten van de grote getallen. Om maar eens wat te noemen. De economie van de VS heeft een omvang van $ 14 biljoen, terwijl de Chinese teller bij $ 4,4 biljoen blijft steken. De omvang van de Amerikaanse economie bedraagt 21% van de wereldwijde economie en die van China komt nog niet verder dan 6,4%. En dan is er nog het verschil in welvaart. In de VS bedraagt het gemiddelde inkomen $ 39000, tegen $ 33,400 in de EU. De gemiddelde Chinees mag jaarlijks $ 6000 incasseren.

Er zal nog veel water naar de zee stromen voordat China eenzelfde rol kan spelen als de VS. Dat neemt niet weg, dat de rol van de VS minder wordt. Tijdens een toespraak voor Chinese studenten kreeg de Amerikaanse minister van Financiën een lachsalvo over zich heen toen hij verklaarde dat de VS een betrouwbare debiteur was.

Cor Wijtvliet

De auteur is zelfstandig gevestigd analist. Hij schrijft over uiteenlopende onderwerpen die de beleggingswereld raken. Daarnaast geeft hij lezingen en presentaties.

Informatie: corwijtvliet@dekritischebelegger.nl