De telecomsector in Afrika staat onafgebroken in de belangstelling. Er is in de afgelopen twee jaar, en zelfs in de laatste paar maanden, in deze regio, een aantal in het oog springende overnames en pogingen tot overnames in zowel het mobiele als het vaste lijnen segment geweest. Desondanks zijn er ook veel kansen in andere delen van de telecommunicatie-industrie, zoals breedbandinternet en mobiel bankieren.
De telecomaandelen zullen profiteren van de structurele groei in de Afrikaanse telecommarkt. Dit is zeker waar voor het mobiele segment, omdat de infrastructuur van de vaste lijnen in de regio zeer onderontwikkeld is en blijft en alleen al in Sub-Sahara Afrika ging de groei van een paar procenten in 2002 naar 27% nu en de verwachting is dat die groei in 2012, volgens een onderzoeksrapport van HSBC, de 60% zal gaan bereiken.
In de afgelopen twee jaar heeft Zain uit Koeweit, een telecombedrijf dat in 15 Afrikaanse landen actief is, zijn Afrikaanse netwerk uitgebreid door een aandeel van 75% in Western Telesystems (Westel) in Ghana te nemen, terwijl Vodafone een aandeel van 70% in Ghana Telecom (GT) heeft gekocht. Er zal nog een onderzoek komen naar de deal van Vodafone door de nieuw gekozen Ghanese overheid.
France Telecom (FT) heeft flink aan de weg getimmerd. FT kocht een aandeel van 51% in Telkom Kenya en een aandeel van 53% in Hits Telecom Uganda. Afgelopen maand nog probeerde FT een deel van Mobinil in Egypte over te nemen. De Egyptische mededingingsautoriteit vond dat FT te weinig per aandeel zou gaan betalen in vergelijking tot de marktkapitalisatie. De belangrijkste concurrent van FT voor een aandeel in Mobinil is de Egyptische telecomgigant Orascom Telecom. In de toekomst zullen beide partijen elkaar wel weer proberen de loef af te steken in een poging een aandeel in Mobinil te bemachtigen.
FT heeft ook een aandeel van 42% in het Senegalese Sonatel, één van Afrika’s grootste telecomondernemingen naar marktkapitalisatie. Sonatel richt zich op West Afrika, en is nu aanwezig in landen als Guinee Bissau en Guinee Conakry, alwaar de penetratiegraden laag zijn. Sonatel echter zal meer en meer te maken krijgen met concurrentie, vooral in het mobiele segment. Gelukkig is Sonatel een gediversificeerde onderneming die diensten levert zoals televisie, internet, vaste telefonie en nog meer met een nieuwe 3G licentie en mobiel bankieren.
Een andere succesvolle koper van deelnemingen in Sub-Sahara telecomondernemingen is Maroc Telecom, die voor een deel van Vivendi is. Maroc Telecom (MT) bezit inmiddels al Mauritel en Gabon Telecom. In de thuismarkt, Marokko, zal de competitie in de mobiele telefoniemarkt voor MT verder toenemen nu de veiling voor de derde licentie voor mobiele telefonie daar al is begonnen. De onderneming werd zo min of meer gedwongen nieuwe kansen buiten de eigen landsgrenzen op te zoeken. Zeer recentelijk heeft MT een aandeel van 51% in Onatel in Burkina Faso gekocht en de overheid in Mali heeft MT op nummer één staan voor een aandeel van 51% in Sotelma. Sotelma heeft een aandeel van 100% in de vaste telefonie- en 23% in de Malinese mobiele telefoniemarkt via hun dochteronderneming Malitel, die een concurrent is van het Franse bedrijf Orange.
Men kan zich beginnen af te vragen waar de kansen liggen als men strategisch aandelen wil kopen om te profiteren van mogelijke toekomstige overnames of meerderheidsbelangen. De sleutel tot succes is het zoeken naar kleinere ondernemingen die later een overnamekandidaat kunnen worden. Twee ondernemingen springen dan, voor twee heel verschillende redenen, meteen in het oog, Access Kenya en het Nigeriaanse Starcomms.
Glasvezelverbindingen in Afrika nemen toe en nieuwe verbindingen worden in 2009 en 2010 operationeel door SEACOM, EASSy, TEAMS en Glo-1, waardoor breedbandinternet nog meer zal gaan groeien. Daarom is het dat kleinere ondernemingen, zoals Access Kenya, die zich specialiseren in breedbandinternet, in de toekomst bij grote telecomondernemingen zeer gewild zullen zijn om over te nemen omdat die kleinere bedrijven nieuwe gelieerde segmenten aan hun portefeuilles toevoegen. Daaraan kan worden toegevoegd dat de penetratiegraad van internet momenteel lager is dat die van mobiele telefonie.
En dan Starcomms, één van de laatste onafhankelijke mobiele providers in Nigeria, die kan een overnamekandidaat van een grote regionale of zelfs internationale speler worden. Nigeria is op dit moment de grootste mobiele telefoniemarkt in Sub-Sahara met 44 miljoen abonnees. De regionale spelers die op jacht zijn naar zulke overnames kunnen MTN, Telekom South Africa en Zain zijn.
Strategische posities lijken de toekomst te hebben, zeker na een aantal IPO’s waaronder die van Safaricom die flopte door directe en toenemende concurrentie door nieuw uitgegeven licenties. Het aandeel Safaricom verloor in de afgelopen tien maanden ongeveer 64% door onder andere de aankondiging van nieuwe licenties in Kenia voor Orange en Econet/Essar. MT heeft in dit opzicht een stuk slimmer gehandeld door op zoek te gaan naar nieuwe markten buiten de eigen landsgrenzen, omdat in het thuisland de groei lager ligt en de concurrentie intensiveert. Deze strategie zorgde in 2008 voor een toename van de operationele winst en de netto marges. Veel fondsbeheerders hebben hun lessen in 2008 geleerd en zullen in 2009 en daarna op zoek gaan naar meer strategische posities.
Marc Rhatigan
Analist bij Intereffekt Investment Funds
Start met Automatisch Beleggen
Beleggers die zich wenden tot aandelen en obligaties uit opkomende markten hebben goede vooruitzichten.
Veel ontwikkelingslanden proberen de succesformule van China te kopiëren om sneller te groeien. Ze lopen daarbij vaak tegen het probleem dat de leenkosten erg hoog zijn.
De komende jaren zal het beleggingsklimaat voor de opkomende markten en vooral voor hun bedrijven zeer positief zijn.
