In tijden van geopolitieke spanningen en militaire conflicten komen bedrijven die worden beschouwd als zogenaamde “oorlogsprofiteurs” in het middelpunt van het publieke debat te staan. Maar wat maakt een bedrijf precies tot een oorlogsprofiteur en welke ethische en economische vraagstukken roept dit controversiële onderwerp op?
Definitie van oorlogsprofiteur
Traditioneel zijn het wapenbedrijven die als eerste worden geassocieerd met het label “oorlogsprofiteurs”. Zij produceren wapens, munitie en andere militaire uitrusting waarvan de vraag vaak stijgt in tijden van oorlog. Maar ook andere sectoren kunnen profiteren van conflicten: grondstoffenbedrijven die winnen in betwiste gebieden; logistieke bedrijven die transportdiensten aanbieden aan het leger en hulporganisaties; of zelfs financiële instellingen die leningen verstrekken voor defensie-uitgaven.
Complexiteit en ethische bezwaren
Het fenomeen van oorlogsprofiteurs is complex en zowel ethisch als economisch zeer omstreden. Hoewel dergelijke bedrijven vaak aanzienlijke winsten kunnen behalen, gaan deze winsten vaak gepaard met aanzienlijke ethische en reputatierisico’s. In een tijd waarin maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzame investeringen steeds belangrijker worden, rijst de vraag hoe deze bedrijven hun plaats kunnen vinden in de moderne zakenwereld zonder hun sociale licentie om te opereren te verliezen.
Vermeende profiteurs van de Russisch-Oekraïense oorlog in vergelijking met rendement
Bedrijf Rendement sinds 24.02.2022
Rheinmetall +154%
Airbus +12%
Boeing +14%
Lockheed Martin +14%
Raytheon Technologies -9,5%
In directe vergelijking blijkt dat niet alle vermeende oorlogsprofiteurs automatisch een hoger rendement hoeven te behalen. Het zeer mediagenieke Rheinmetall was eerder een uitzondering dan een automatische reactie op het begin van de oorlog in Oekraïne. Investeringen in de wapenindustrie tijdens oorlogstijd hoeven dus niet automatisch te leiden tot een verbeterd rendement. Fundamentele analyse blijft van groot belang.
Ethische overwegingen bij investeringen in de wapenindustrie
Investeringen in wapenbedrijven kunnen financieel aantrekkelijk zijn, vooral in tijden van geopolitieke onzekerheid. Toch zijn deze investeringen niet zonder ethische overwegingen. Hier zijn enkele belangrijke punten die beleggers in overweging zouden moeten nemen:
Menselijk lijden: Het meest voor de hand liggende en wellicht ernstigste ethische bezwaar tegen investeringen in wapenbedrijven is de directe verbinding met menselijk lijden. Deze bedrijven produceren wapens en militaire uitrusting die worden ingezet in conflicten en kunnen leiden tot verlies van mensenlevens en vernietiging.
Escalatie van conflicten: De producten van wapenbedrijven kunnen bijdragen aan de escalatie van conflicten. In sommige gevallen kunnen ze zelfs dienen als katalysator voor oorlogen of gewapende confrontaties door de strijdende partijen middelen te bieden om vijandelijkheden voort te zetten of uit te breiden.
Schendingen van de mensenrechten: Wapens en militaire uitrusting kunnen worden gebruikt voor schendingen van de mensenrechten, waaronder oorlogsmisdaden of misdaden tegen de menselijkheid. Investeerders in wapenbedrijven zouden dergelijke handelingen indirect kunnen ondersteunen.
Geopolitieke instabiliteit: De wapenindustrie kan bijdragen aan geopolitieke instabiliteit door wapens te leveren aan instabiele regio’s of regimes die het internationaal recht negeren.
Duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid: Voor beleggers die belang hechten aan duurzame en ethisch verantwoorde investeringen, kunnen wapenaandelen problematisch zijn. Deze aandelen staan vaak haaks op de principes van maatschappelijke verantwoordelijkheid en kunnen worden vermeden door ESG-fondsen (Environmental, Social, Governance).
Reputatierisico: Beleggers, met name institutionele investeerders zoals pensioenfondsen of universitaire stichtingen, kunnen reputatierisico lopen door te investeren in wapenbedrijven. Ze kunnen het doelwit worden van oproepen tot boycots of openbare protesten.
Argumenten voor investeringen in wapenaandelen
Ondanks de ethische bezwaren die vaak gepaard gaan met investeringen in wapenbedrijven, zijn er verschillende klassieke argumenten die pleiten voor dergelijke investeringen. Hier zijn enkele van de meest voorkomende redenen:
Stabiele rendementen: Wapenbedrijven worden vaak beschouwd als veilige havens, vooral in tijden van geopolitieke onzekerheid. Hun aandelen kunnen stabiele rendementen opleveren, omdat de vraag naar defensieproducten en -diensten doorgaans constant blijft of zelfs stijgt wanneer de geopolitieke situatie gespannen is.
Dividenden: Veel wapenbedrijven staan bekend om hun dividenduitkeringen, wat ze aantrekkelijk maakt voor inkomstenbeleggers. Deze dividenden kunnen dienen als een extra inkomstenbron of als mogelijkheid tot herinvestering.
Diversificatie: Omdat de prestaties van wapenaandelen vaak weinig correlatie vertonen met de bredere markt, kunnen ze een goede manier zijn om een portfolio te diversifiëren.
Lange termijn contracten: Wapenbedrijven sluiten vaak langlopende contracten af met regeringen, wat hen enige financiële stabiliteit en voorspelbaarheid geeft. Dit kan de volatiliteit van aandelen verminderen en aantrekkelijk zijn.
Bron: alleaktien.de
