Woensdag 14 oktober doorbrak de Dow Jones Index voor het eerste in meer dan een jaar de grens van 10.000 punten. Sinds het einde van het eerste kwartaal van 2009 heeft de Dow een stijging laten zien van 55% sinds het dieptepunt op 9 maart 2009. Heeft dit feit nog iets heugelijks? Heeft het nog een economische betekenis? Er valt wel het een en ander aan op te merken, wat in ieder geval een echte juichstemming in de weg staat.
De financials terug in de schijnwerper
Het doorbreken van de grens van 10.000 punten is eerst en vooral een symbool voor het herstel van de financials in de VS. Wat is het geval? The Dow Jones US Financial Sector Index is sinds maart 2009 met maar liefst 135% gestegen. Na een daling van 80% vanaf het hoogste niveau in oktober 2007.
De aanhoudende stijging van de US Financial Sector Index is natuurlijk niet alleen de uitkomst van de wel heel mooie cijfers van J.P Morgan van woensdag 14 oktober. Het is voor een groot deel toe te schrijven aan het gegeven dat veel vooraanstaande banken in de VS inmiddels begonnen zijn de overheidssteun van 2008/2009 terug te betalen. En dat gebeurt veel eerder dan verwacht. Beleggers gaan er maar gemakshalve aan voorbij dat meer dan 30 kleine en middelgrote banken forse achterstanden hebben bij het betalen van hun kwartaal dividend aan het ministerie van Financiën als vergoeding voor de TARP-gelden. Dat is een verdubbeling vergeleken met de betalingsachterstanden in mei van dit jaar. Je kunt de sector daarmee nog niet als ‘echt gezond’ omschrijven!
Een aantal van die verlieslatende financiële instellingen heeft wel van het verbeterende beursklimaat gebruik gemaakt om zijn aandelenkapitaal te versterken. Een onderzoeksbureau,Trim Tabs, heeft becijferd dat over de afgelopen 6 maanden financiële instellingen nieuwe aandelen hebben uitgegeven ter waarde van USD 135 miljard. Koploper is misschien wel Citigroup, dat het aantal uitstaande aandelen verdubbelde van 5,5 miljard naar ruim 11,4 miljard. Over verwatering gesproken.
Voldoende reden voor aanhoudende terughoudendheid
Wat mogen we van de huidige staat van de financiele sector zeggen in combinatie met het beursklimaat. Het eerder genoemde Trim Tabs heeft ook vastgesteld dat na een reeks van elkaar opvolgende emissies de prestaties op de aandelenbeurzen voor een langere periode mager genoemd mogen worden. De brede aandelenmarkt is nu gewaardeerd op 20x de winst 2009E . Het historisch gemiddelde van diezelfde markt is gewaardeerd op 15x de winst. Dat feit is niet vervelend voor al die beleggers die vanaf maart op de aandelenmarkten actief zijn geworden. Het is wel vervelend voor die beleggers die in tweede of in derde instantie de markten weer betreden hebben. Hen wacht schraalhans als keukenmeester. Dat niet alle beleggers een hoofdprijs kunnen incasseren is van alle tijden. Een beetje belegger moet zich daarvan wel bewust zijn.
Er kleeft nog een nadeel aan de renaissance van de sector. Het gewicht van de financials in de totale aandelenmarkten beloopt nu ongeveer 19%. Is dat veel of weinig, is dat normaal of niet normaal? Laten we enkele cijfers op een rij zetten. Aan het begin van 2009 bedroeg het gewicht 13%. In de eerste helft van de jaren negentig, ver voor de kredietbubbels, schommelde het gewicht tussen 7% en 11%. Op het hoogtepunt van de kredietbubbel, in 2006, lag het gewicht van de financiele sector op 22% van het totaal.
Teveel of te weinig
Is die 22% dan teveel en 19% niet? En wat is duur? Banken in de S&P zijn gewaardeerd op 40x de winst van 2009E. Zijn ze daarmee overgewaardeerd? Niet als je meegaat in de verwachting dat de winstgevendheid over 2010 verdubbeld ten opzichte van 2009. Als dat waar blijkt te zijn, dan zal de winst van de banken ongeveer 16% uitmaken van de totale winst van corporate America. Is dat teveel, is dat te weinig? Wie zal het zeggen, edoch financiele bubbels hebben de onaangename onhebbelijkheid aan de vooravond van het barsten eruit te zien als gezonde economische groei. Assets stijgen in prijzen. De kans dat kredietnemers hun schulden aflossen, neemt zodoende fors toe. Iedereen gaat meer spenderen en banken lijken het gelijk aan hun kant te hebben in hun kredietbeleid. Waar hebben we dit deuntje eerder gehoord?
Het doorbreken van de grens van 10.000 punten mag dan een mijlpaal zijn, maar misschien was het beter geweest als de technologiesector of de industrie de drijvende krachten waren.
Dr. C.A.M. Wijtvliet
De auteur is zelfstandig gevestigd analist. Hij schrijft over uiteenlopende onderwerpen die de beleggingswereld raken. Daarnaast geeft hij lezingen en presentaties.
Informatie: corwijtvliet@dekritischebelegger.nl
Start met Automatisch Beleggen
Veel groeicijfers bevinden zich momenteel op hun hoogtepunt. Dit geldt niet alleen voor de algemene economische groei in het algemeen.
Na JP Morgen luidt nu ook Bank of America de bodembel. Volgens hen hebben beleggers het ergste doorstaan.
Augustus was een te gekke maand voor aandelen. De MSCI World Index schoot 6,6% de lucht in. Dat is bijna het dubbele van het gemiddelde over meer dan 40 jaar.
Oktober is een gevreesde maand, de zogeheten oktoberdip is een bekend fenomeen. Wat kunnen we dit jaar echter verwachten?
De cijfers van de overgebleven zakenbanken zijn volgens mij in absolute termen mooi maar weinig aandacht wordt besteed aan de mate van risico die men heeft genomen om tot die winsten te komen. Het risico in termen van de VAR (Value at Risk) waarmee dat wordt gedaan is nl ongeveer 3x hoger dan voor de val van Lehman. Men doet het met goedkoop geld van de belastingbetaler en gaat ervan uit dat mocht het fout gaan de belastingbetaler ook weer zal moeten betalen. Voor het gros van de banken in de VS is het huilen met de pet op.Ongeveer 100 banken zijn dit jaar failliet gegaan en de Amerikaande variant van het depositogarantiestelsel heeft geen geld meer in de pot. In 2010 moet voor 900 miljard dollar financiering die de Amerikaanse bank en worden doorgerold terwijl de kredieten die er tegenover staan nog doorlopen. Kijken hoe dat afloopt. En hebben Goldman en co niet heel veel CDS exposure? Ik zou winst nemen in financials en voorlopig even niet meer in die sector stappen.