In een grijs verleden schreef John Donne het gedicht ‘No man is an island.’ Als er iets in de afgelopen jaren duidelijk is geworden, dan is dát het wel. Niets en niemand is een eiland: mensen, banken en landen staan niet op zichzelf, maar zijn met elkaar verbonden, maken deel uit van een groter geheel. Valt er één dominosteen om, dan vallen er meer.
De crisis rond het failliete Griekenland maakt pijnlijk duidelijk dat dichters niet alleen in overdrachtelijke zin gelijk (kunnen) hebben. Geografisch gezien is Griekenland een eiland (oké, een schiereiland met daar omheen een eilandengroep; die dichterlijke vrijheid moet de lezer mij maar toestaan). Maar economisch gezien zit ‘eiland’ Griekenland stevig vastgeplakt aan het Europese continent, met alle gevolgen van dien.
Ik laat de oude dichters en het verre Griekenland even voor wat ze zijn en maak een sprong naar het Nederlandse hier en nu. De financiële Ombudsman heeft onlangs aangegeven, geen nieuwe woekerpoliszaken meer in behandeling te willen nemen. Reden hiervoor is het nieuwe beleid dat door het ministerie van Financiën op dit terrein gevoerd wordt. Het ministerie richt zich voortaan op het toezicht op bestaande producten; compensatieregelingen voor in het verleden afgesloten polissen zijn geen speerpunt meer. Geen wonder dat de financiële Ombudsman geen heil meer ziet in het bemiddelen in ‘oude’ woekerpoliszaken.
Een woordvoerder van het Verbond van Verzekeraars gaf in een reactie aan, dat gedupeerde woekerpolisklanten een beroep moeten kunnen blijven doen op de Ombudsman, zo meldde de Volkskrant in oktober. Maar die vlieger gaat alleen op voor “specifieke, individuele gevallen.” Dit zou betekenen dat een grote groep gedupeerden genoegen moet nemen met de huidige vergoedingsvoorstellen van de verzekeraars, ofwel ‘de massa’ valt buiten de boot. Ironisch genoeg is het diezelfde massa die om de zoveel tijd de portemonnee mag trekken om diezelfde verzekeraars, of banken, of noodlijdende overheden uit de penarie te helpen. In 2008 mocht de massa -in de vorm van belastingbetalende burgers- de in problemen geraakte verzekeraars en banken redden met miljardenverslindende kapitaalinjecties. Anno 2011 is Griekenland het zorgenkindje: de inwoners van de EU mogen massaal hun spaarpotjes omkeren om dit land uit de financiële sores te halen.
En zo zijn we via de woekerpolisaffaire toch weer bij Griekenland en bij John Donne uitgekomen. Ik leerde het gedicht ‘No man is an island’ kennen via de roman Voor wie de klok luidt (For whom the bell tolls) van Ernest Hemingway. Hemingway ontleende de titel van zijn boek aan een regel uit het gedicht van Donne: “Vraag je nooit af, voor wie de klok luidt. Hij luidt voor jou.”
No man is an island. Dat geldt voor landen, maar ook voor mensen. Als ‘de massa’ het gelag betaalt, dan is er voor niemand reden om opgelucht adem te halen. Samen vormen wij immers die massa. Vrij naar John Donne: “Vraag je nooit af, wie de massa is. De massa, dat ben jij.”
Allard Gunnink
CoBeleggen
Disclaimer
Allard Gunnink is als redacteur en columnist betrokken bij CoBeleggen, een initiatief van de Beleggers Coöperatie. Deze column is niet bedoeld als beleggingsadvies. De auteur kan posities hebben in (beleggingsinstrumenten op) onderliggende waarden die hij beschrijft.
Wij en steekhoudend artikel.
Ik vrees echter dat ‘de massa’ er anders over denkt.
Leuk verhaal over de massa en het individu aan de hand van de regels van een dichter die bijna niemand kent of een boek dat misschien een enkeling gelezen heeft over de burgeroorlog in Spanje. Paradoxaal. Als toevoeging zou je daarom nog kunnen stellen, als het gaat over die massa dat “ze” meestal de klok wel hoort luiden… “Ze” zijn dan die 4.1 miljoen huishoudens (volgens de stichting woekerpolis)