De gelegenheid maakt de dief

Volgens Hans Hoogervorst, de voorzitter van de AFM, veroorzaakten de omstandigheden in de aanloop naar de financiële crisis het gedrag van bankiers. Volgens mij geldt dat niet alleen voor hen. Mensen zijn creatieve wezens die telkens weer op zoek gaan naar de mazen in het net van regelgeving dan wel er buitenom proberen te zwemmen.

Het is voor menig toezichthouder waar ook ter wereld vast een deprimerende gedachte dat de geschiedenis leert dat de mensheid daar iedere keer toch weer in zal blijken te slagen… ‘Panta rhei’ verwoordt de gedachte van de Griekse filosoof Heraclitus dat alles in deze wereld steeds in verandering is. ‘Men kan niet tweemaal in dezelfde rivier stappen, want het is steeds weer vers water dat u tegemoet stroomt.’

Zo vonden de bankplannen van Obama in de Westerse wereld een warm onthaal. Hij wil de omvang van Amerikaanse banken en de risico’s die ze nemen fors inperken. Dit moet voorkomen dat een financiële instelling in de toekomst nogmaals met belastinggeld de  helpende hand zal moeten worden toegestoken, omdat deze ‘too big to fail’ zou zijn. Dergelijke maatregelen zijn in de basis niet nieuw. Met  de huidige voorgestelde regels gaat hij terug naar begin jaren dertig van de vorige eeuw, toen het Amerikaanse stelsel ook al in verschillende soorten banken werd opgedeeld. De voorstellen van nu gaan verder dan een splitsing tussen commerciële en zakenbanken. Niet  alleen moet de consolidatie van de financiële sector worden beperkt. Er zal door financiële instellingen tevens gekozen moeten worden tussen handel voor eigen rekening aan de ene kant en het verschaffen van leningen en verzamelen van deposito’s aan de andere.

Ook in eigen land worden de touwtjes verder aangetrokken. Zo is het aantal onderzoeken naar beleggingsfraudes door de AFM in een aantal maanden tijd verdubbeld. Er blijkt het nodige kaf te zitten onder het koren in de categorie beleggingsproducten met een minimale inleg van 50.000 euro. De regels waren hier vele malen soepeler, omdat potentiële gegadigden die dergelijke bedragen te investeren hebben geacht werden over voldoende kennis van zaken te beschikken om te kunnen beoordelen of het om een bonafide belegging gaat. Daarom hoeven aanbieders van dergelijke producten geen prospectus te maken en hebben zij geen vergunning nodig van de AFM. De Nederlandse financiële waakhond pleit er nu voor de grens voor beleggingsaanbiedingen zonder vergunning te verhogen naar minimaal 100.000 euro.

Op zich vind ik een dergelijke maatregel een goede zaak. Maar de praktijk leert dat er legio mogelijkheden zijn waar het mis kan gaan. Niet voor niets neemt het aantal klachten toe. Wat bijvoorbeeld te denken van alle eigen beleggingsproducten die door banken en een aantal vermogensbeheerders telkens weer worden geïntroduceerd? Daarbij wordt op een commercieel slimme manier ingespeeld op het dan heersende sentiment onder beleggers. Men verzandt in algemeenheden en het ontbreekt vaak aan adequate voorlichting wat betreft de mogelijke risico’s van bepaalde beleggingsproducten.

De financiële wereld krijgt nu de zwarte piet toegeschoven. Maar in plaats van bankiers alleen weg te zetten als de dief is het beter er in de toekomst voor te zorgen geen nieuwe gelegenheden te creëren om hem die te maken. Daarom lijkt het me verstandiger de consument meer bewust te laten worden van zijn eigen verantwoordelijkheid en financieel wegwijs te maken. Veel mensen blijven zich blijkbaar graag laten verleiden door (net wat) hogere geprognosticeerde rendementen dan op de gemiddelde spaarrekening. Er zullen altijd weer creatieve geesten zijn die op het eerste gezicht onweerstaanbare aanbiedingen doen. Vergeet echter nooit dat risico en rendement altijd hand in hand gaan!

Martine Hafkamp
Fintessa Vermogensbeheer

3 gedachten over “De gelegenheid maakt de dief”

  1. hoe is het dan met de aandelen lease gegaan!
    dexia en haar voorgangers hebben de zaak misleidt door in het geheel
    niet te vermelden dat de aandelen niet werden gekocht.maar middels
    ondoorgrondelijke constructies(oa toc opties!) werden gefinancierd!
    de rechters zeggen,met de kennis van nu! dat de consument ook schuld treft. dus niks geen misleiding of onzorgvuldigheid. alleen ,en dan nog met veel bewijs,als de eega niet had getekend! alle andere onjuiste zaken worden nu van tafel geveegd! ja met de kennis van nu.
    maar niet de kennis in 1999 /2000 . men weet nu meer,.gedachtig DSB en de hypotheken met strikjes erom. (vs) waarom is destijds dan niet gewaarschuwd! dus wast men zich de handen schoon,gedachtig pilatus!
    ik heb niets kunnen vinden aan deze man! doe maar met hem wat u wilt.dat zij hij feitelijk. dat zeggen nu ook de rechters nu in de dexia affaire! iedereen lust brood. iedereen wil luxe. en wie is daarvan de dupe? de niet goed geïnformeerde consument! waarvan akte!

  2. de burger wordt geacht de wet te kennen (onmogelijk, niet realistisch; de overheid aanklagen wegens in gebreke blijven van dergelijke kennis in o.a. het middelbare onderwijs lijkt niet misplaatst) en nu ook de kleine lettertjes van alle financiele produkten…? dat is helemaal bizar!

    Leuk als je beursanalist bent, maar je kan toch niet verwachten dat een stratenmaker op zijn knieen straatstenen legt en met aan zijn knieen een wetboek of prospectus die hij tracht te doorgronden.
    Je kan niet alle verantwoordelijkheid bij Jan met de Pet leggen, maar wel erop wijzen dat risico en hoog rendement een sterke correlatie hebben.

    Er is een groot verschil tussen een consument die fors met opties speculeert of het Casino in wandelt en aldaar gaat gokken, of die serieus een pensioen of hypotheek regelt in de veronderstelling dat een bank hem/haar goed en eerlijk voorlicht.

    Bovendien zijn zoveel financiele produkten dermate ondoorzichtig, dat kennis van zaken er niets mee van doen heeft.

    Voorbeeldje: bij aangaan van een koopsompolis kan zichtbaar zijn in welk fonds je zit, welke ongeveer de beleggingsstrategieën zijn en het aantal participaties erin…echter, die participaties kunnen wederom geïnvesteerd zijn in andere fondsen met daarin verborgen(hoge) kosten.

    Die komen dan (onzichtbaar voor pensioengerechtigde)bovenop de wel gepubliceerde kosten. Zo kunnen er vele tientallen procenten aan de strijkstok blijven hangen…ik maak me sterk dat een AFM daar geen weet van heeft en ik trek diens slagvaardigheid en mogelijk zelfs diens integriteit in twijfel.

    Een ander voorbeeld is de Algo-handel dat het onmogelijk maakt voor de eenvoudige belegger om fair en inzichtelijk orders op te kunnen geven.
    lees o.a.

    http://www.fd.nl/artikel/13316817/optiver-vreest-overregulering-beurs

    http://www.worldlingo.com/ma/enwiki/nl/Algorithmic_trading

    http://www.xea.nl/advies-dag.php?type=toon&id=300-16111

    http://www.z24.nl/bedrijven/beurs/artikel_117322.z24/Computer-driven_trading_raises_meltdown_fears__The_Financial_Times_.html
    (voor abonnees)

    http://www.depers.nl/debeurs/discussies/onderwerp.aspx?Id=1091254&p=19

  3. Verwachten dat de consument enige kennis mag hebben over producten waarin hij/zij gaat beleggen is niet bizar. Het is eerder bizar ergens in te beleggen, terwijl je het NIET snapt. Dat is pas bizar. Als je het niet snapt, doe het dan NIET. Je hoeft niet mee te doen. Niemand verplicht je.

    Maw, ik ben het eens met de conclusie van de auteur. De consument moet zijn verantwoordelijkheid kennen. Investeer niet zomaar geld obv betrouwbaar ogende mensen, mooie brochures of mooie beloftes. Verdiep je erin. Als het allemaal te moeilijk is, doe het gewoon niet.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.