Alles of niets (1)

Tegenwoordig zijn de aandelenmarkten zo volatiel dat er geen meer touw aan vast te knopen is. Soms lijkt beleggen meer op gokken dan dat aandelen worden geselecteerd op basis van een goed onderbouwde fundamentele en/of technische analyse. Terwijl de resultaten en de outlook van een bepaald bedrijf goed zijn, wordt het aandeel hard afgestraft. Reden, de cijfers zijn beneden verwachting. Zijn de cijfers slecht, dat stijgt opeens de koers aanzienlijk, terwijl daar helemaal geen reden toe is. Sommige beleggers houden echter graag van gokken. Voor de beleggers die graag van gokken houden, kunnen de volgende twee bedrijven dan ook wel eens interessant zijn: Fannie Mae en Freddie Mac.

Fannie Mae (Federal National Mortgage Association) en Freddie Mac (Fereral Home Loan Mortgage Corporation) zijn twee hypotheekverstrekkers. De bedrijven zijn opgericht door de Amerikaanse overheid om het huizenbezit voor veel Amerikanen bereikbaar te maken en de Amerikaanse economie tijdens de Grote Depressie uit het slop te trekken. Beide overheidsinstituten hadden als doel om hypotheekleningen op te kopen van banken en andere verstrekkers en om deze te verpakken. Deze pakketten werden vervolgens verkocht aan beleggers als een obligatie met hypotheekleningen als onderpand met de garantie van Fannie Mae / Freddie Mac. Banken liepen minder risico, derhalve konden deze meer hypotheekleningen verstrekken dan het balanstotaal en het eigen vermogen op dat moment toestond.

In 1938 is Fannie Mae als overheidsinstelling opgericht, maar werd in 1968 geprivatiseerd om het federale budget in evenwicht te brengen. Om concurrentie te bieden in de secundaire hypotheekmarkt en om de monopolie van Fannie Mae te beëindigen werd in 1970 Freddie Mac opgericht als een privébedrijf.

Vanwege een vermeend boekhoudschandaal, waarbij drie toplui tussen 1998 en 2004 de resultaten hebben aangepast om eenmaximum aan bonussen te ontvangen, werd eind 2004 een onderzoek ingesteld. Eind 2006 werden de drie aangeklaagd wat resulteerde in de terugbetaling van tientallen miljoenen Euro’s.

Vanwege de kredietcrisis werden zowel Fannie Mae alsook Freddie Mac in 2008 onder curatele gesteld. Uit een onderzoek bleek dat men niet over de voorgeschreven hoeveelheid eigen vermogen beschikte. De bedrijven kwamen in een neerwaartse spiraal terecht en de Amerikaanse overheid was genoodzaakt om op verschillende manier miljarden dollars in de bedrijven te stoppen.

Zo besloot de overheid ook om de uitbetaling van dividend aan aandeelhouders en preferente aandeelhouders stop te zetten. De rente op gewone obligaties mocht wel doorgaan. Hetgeen zeer opmerkelijk is. De koersen van de preferente aandelen kelderden van 100% tot bijna 0% van de nominale waarde. Het bij Fannie Mae en Freddie Mac uitstaande bedrag aan preferente aandelen van USD 35,8 miljard was in enkele maanden gedaald naar een beurswaarde van slechts USD 1 miljard. De rating van de preferente werd hierdoor verlaagd van AA tot CC (junkbond).

Op aanraden van de Amerikaanse overheid hebben veel Amerikaanse banken vanwege de oorspronkelijke hoge en stabiele rating, een groot belang in de preferente aandelen (+/- USD 20 miljard). De waarde daling van de preferente aandelen heeft geleid tot faillissementen van verschillende banken.

Klik op grafiek om te vergroten (opent in nieuw venster)

Op 8 juli 2010 werd echter de notering van de aandelen en preferente aandelen gestopt, omdat de aandelen gedurende 30 dagen onder USD 1,00 noteerden. Dit is een criterium voor het handhaven van een beursnotering. De stukken zijn momenteel verhandelbaar via de Over The Counter markt (OTC), omdat hier minder strenge regels van toepassing zijn.

De Amerikaanse overheid heeft voor een bedrag van US$ 156 miljard aan preferente aandelen gekocht van Fannie en Freddie met een vast dividend van 10%. Deze preferente aandelen zijn exclusief voor de Amerikaanse overheid in het leven geroepen en zijn niet beschikbaar voor andere beleggers. Het dividendpercentage van 10% is opmerkelijk omdat de steun aan de banken in de Verenigde Staten onder het TARP programma tegen een percentage van 5% werd afgehandeld.

Momenteel wordt er 90% van alle verstrekte hypotheken in de Amerika verstrekt of afgedekt door Fannie Mae en Freddie Mac. Gezien de grote belangen van de Amerikaanse regering moet men op zoek naar een oplossing. De grote vraag is natuurlijk, hoe gaat deze reddingsoperatie aflopen, maar dit zullen wij in de volgende column bekijken.

Auteur heeft privé geen positie in de genoemde aandelen. Klanten hebben wel een positie in deze fondsen. De redactie heeft geen positie in de genoemde effecten. Op dit artikel is onze disclaimer van toepassing.

Maurice Essers
Lunar Vermogensbeheer